Từ một anh thợ sửa máy ở Đồng Nai, Trần Bá Dương – Chủ tịch Tập đoàn ô tô Trường Hải (Thaco), đã góp mặt trong danh sách những người giàu nhất hành tinh của Forbes 2018 với khối tài sản 1,8 tỷ USD, xếp thứ 1.339 trên bảng xếp hạng.

Xuất thân từ một kỹ sư cơ khí, làm nên Thaco từ hai bàn tay trắng

Trần Bá Dương sinh năm 1960 tại Huế. Năm 1983, ông tốt nghiệp Đại học Bách khoa Tp.HCM với tấm bằng kỹ sư chuyên ngành máy nâng chuyển bốc xếp. Sau khi ra trường, Trần Bá Dương trở thành kỹ thuật viên sửa chữa tại nhà máy đại tu ôtô Đồng Nai. Năm 1987, ông được đề bạt lên vị trí quản đốc xưởng sửa chữa của nhà máy này.

Ông chủ Thaco chia sẻ, ông bắt đầu sự nghiệp cơ khí với công việc vét mỡ bò, công việc không liên quan gì tới chuyên ngành mà ông được đào tạo tại đại học.

Sau khi được Bộ Giao thông Vận tải chấp nhận dự án “Chuyển đổi tay lái nghịch”, ông Dương nhận cơ hội trở thành quản lý tổ sửa chữa của công ty và tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm thực tế.

Con đường trở thành CEO của Trần Bá Dương bắt đầu khi ông xin nghỉ việc tại công ty và mở ra xưởng sửa chữa cơ khí của riêng mình vào năm 1997. Xưởng sửa xe này chính là tiền thân của Thaco, doanh nghiệp đưa ông Dương đến với danh hiệu “vua ôtô” Việt Nam.

Hiện tại, Thaco có gần 415 triệu cổ phiếu, tương ứng với vốn điều lệ gần 4.150 tỷ đồng. Với mức giá cổ phiếu hiện tại, vốn hóa thị trường của Thaco đạt gần 2,8 tỷ USD. Chủ tịch Thaco Trần Bá Dương cùng vợ trực tiếp và gián tiếp nắm giữ hơn 65% doanh nghiệp này. Theo số liệu được công bố mới nhất, ông chủ Thaco đang nắm giữ số cổ phiếu Thaco trị giá khoảng 1,8 tỷ USD.

Tiên phong mở lối đi riêng cho ngành công nghiệp ôtô trong nước

Ông chủ Thaco được xem người tiên phong mở lối đi riêng cho ngành công nghiệp ôtô trong nước vốn vẫn đang bế tắc khi đề xuất chiến lược tham gia chuỗi giá trị toàn cầu thay vì cứ mãi theo đuổi giấc mơ về chiếc ôtô “Made in Vietnam”

Theo ông chủ Thaco nếu mong muốn có được một sản phẩm ôtô “Made in Vietnam” thì việc trước tiên là phải cân nhắc về độ lớn của thị trường. Mục tiêu nhắm đến là tham gia chuỗi giá trị toàn cầu thông qua hợp tác với các đối tác nước ngoài.

Trong hành trình trở thành “vua ôtô” Việt Nam, Trần Bá Dương đã chọn cái gì đơn giản, dễ thì làm trước, cái khó để lùi lại sau. Làm xe du lịch đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ, phụ thuộc yếu tố thị trường, nên Chủ tịch Thaco chọn xe tải và xe bus là điểm khởi đầu trong con đường sản xuất ôtô tại Việt Nam.

Trong giai đoạn đầu, Thaco lựa chọn lắp ráp những dòng xe đã có sự tín nhiệm của người tiêu dùng, rồi tiếp tục đầu tư, mở rộng sản xuất, đồng thời kêu gọi các nhà sản xuất linh phụ tùng khác cùng tới Chu Lai để sản xuất, nâng tỷ lệ nội địa hóa, góp phần giảm bớt ngoại tệ phải bỏ ra để nhập khẩu xe phục vụ khách hàng nội địa.

Trong quá trình xây dựng thương hiệu Thaco, Trần Bá Dương vấp phải không ít khó khăn. Tuy nhiên, ông Dương quan niệm cố gắng hạn chế tối đa thất bại.

“Đối với tôi, những câu nói hay về thất bại chỉ mang tính khích lệ thôi, còn về mặt kinh tế, không nên thất bại”, Trần Bá Dương chia sẻ.

Đưa Thaco thành tập đoàn đa ngành

Sau khi gặt hái thành công ở ngành nghề cốt lõi, Trần Bá Dương tiếp tục phát triển Thaco thành tập đoàn đa ngành. Năm 2012, ông đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông và phát triển đô thị bất động sản, ngay thời kỳ thị trường này rơi xuống đáy. Tiếp đó, Chủ tịch Thaco lại lấn sân vào nông nghiệp bằng hợp tác sản xuất và phân phối máy nông nghiệp với Công ty LS Mtron (Hàn Quốc).

Sở hữu tập đoàn tư nhân quy mô hàng đầu Việt Nam, đồng thời có hoạt động sản xuất kinh doanh đa dạng, việc Trần Bá Dương có tên trong danh sách tỷ phú thế giới năm 2018 không có nhiều bất ngờ.

Tổng kết hành trình 20 năm khởi nghiệp, Trần Bá Dương chia sẻ ba bước ngoặt quan trọng để tạo nên một Thaco thành công như ngày nay. Đầu tiên là bắt đầu bằng việc mở một garage với đơn hàng ít ỏi và bản thân ông cũng là người thợ sửa chữa. Sau đó là chuyển sang giai đoạn mua xe cũ về sửa chữa để bán lại. Cuối cùng là lắp ráp ôtô theo phân khúc riêng, tạo nên điểm khác biệt.

Trong khoảng 5 năm trở lại đây, với chính sách quyết liệt, Trần Bá Dương đã giúp Thaco lớn mạnh và có nhiều thời điểm vượt Toyota Việt Nam về doanh số khi xét ở mảng xe du lịch vốn bị liên doanh Nhật Bản thống trị hàng chục năm qua. Thaco hiện nắm quyền phân phối Kia, Mazda, Peugeot, BMW, BMW Motorrad, MINI và FUSO.

Nguyễn Trang