Ít ai biết rằng, trước khi Võ Tắc Thiên còn chưa ra đời thì vào thời Chiến Quốc cũng từng có một nữ hoàng đế trị vì thiên hạ trong suốt gần 40 năm.

Tuyên Thái hậu (? – 265 TCN), là Thái Hậu nước Tần thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Bà là phi tần của Tần Huệ Văn vương Doanh Tứ, và là mẫu thân của Tần Chiêu Tương vương Doanh Tắc. Tương truyền rằng, Tuyên Thái Hậu mưu lược hơn người, tại nước Tần nắm hết quyền lực triều chính, hô phong hoán vũ gần 40 năm. Trong lịch sử Trung Quốc, tước hiệu Thái hậu bắt đầu xuất hiện từ bà.

Tuyên Thái Hậu vốn dĩ là sủng phi của Tần Huệ Văn Vương, sinh được ba người con là công tử Tắc (tức Tần Chiêu Tương vương sau này), công tử Thị và công tử Khôi. Năm 311 TCN, sau khi Tần Huệ Văn vương qua đời, Công tử Đãng kế thừa ngôi vị, tức là Tần Vũ vương. Tuy nhiên, Tần Vũ vương chỉ ở ngôi được 4 năm thì chết vì tai nạn. Tần Vũ vương có vợ là tông thất nước Ngụy, nhưng không có con trai. Các em trai của Tần Vũ vương tranh đoạt vương vị, đất nước điêu đứng, trong đó có thực lực mạnh nhất là công tử Tráng, là người con trai lớn nhất của Tần Huệ Văn Vương.

Bấy giờ, Triệu Vũ Linh Vương can thiệp vào nước Tần, cho quân hộ tống con trai bà là công tử Tắc, vốn đang làm con tin ở nước Yên về Tần. Tuyên Thái Hậu nhờ vào thế lực của em trai mình là Đại phu Ngụy Nhiễm. Lúc đó đang thực quyền chưởng ác triều chính, đưa công tử Tắc lên ngôi, tức Tần Chiêu Tương Vương, nghiễm nhiên bà được tôn làm Tuyên Thái hậu. Sau khi Tần Chiêu Tương Vương lên ngôi, vì lấy cớ con Tần Chiêu Tương Vương tuổi còn nhỏ chưa thể chấp chính vì thế Tuyên Thái Hậu toàn quyền đứng ra xử lý triều chính.

Nhưng Tần Chiêu Tương Vương lên ngôi chưa được bao lâu thì năm 305 TCN, công tử Tráng liên hợp đại thần và các công tử khác nổi loạn nhằm lật đổ Tần Chiêu Vương. Rất may, nhờ vào tài chí nhanh nhạy của mình, bà đã cùng em trai mình là Ngụy Nhiễm đánh bại tất cả, xử tử Huệ Văn hậu, công tử Ung, công tử Tráng.

Tần Chiêu Tương Vương lên ngôi khi tuổi còn nhỏ vì thế Tuyên Thái Hậu toàn quyền đương triều. (Ảnh: zw2.cn)

Sau khi dẹp yên nội loạn, nước Tần dưới sự dẫn dắt của Tuyên Thái Hậu dần dần đi vào bình ổn, quân đội hùng mạnh, thiện chiến. Đến năm 293 TCN, hai nước Hàn, Ngụy lo sợ trước sự lớn mạnh của quân Tần nên dẹp bỏ hiềm khích, liên minh 24 vạn quân đánh Tần. Mặc dù khi đó quân đội nước tần chỉ có 13 vạn quân nhưng đều thuộc hàng tinh binh, thiện chiến nên hai nước Hàn, Ngụy không giám liều mình tấn công mà chỉ kéo quân đến giáp biên nước Tần, đào hào, đắp thành tại các con sông gần đó.

Tướng quân đội nước Tần khi đó là Bạch Khởi biết được hai nước Hàn, Ngụy vẫn còn sự hiềm khích lẫn nhau nên đã dùng kế cho hai nước trở mặt, bỏ mặc lẫn nhau. Quân Hàn cho rằng quân Ngụy không thực lòng liên minh nên đem quân về nước, nước Ngụy thân cô thế nên bị quân Tần đuổi giết, toàn bộ tan tác. Nước Tần thừa thắng xông lên, tiến quân về phía nước Hàn tiêu diệt toàn bộ quân đội nước Hàn.

Kết quả 24 vạn quân của Hàn, Ngụy bị quân Tần tiêu diệt, chủ tướng Công Tôn Hỉ của liên quân cũng bị bắt sống. Hai nước Hàn, Ngụy phải đem lễ sang xin cầu hoà và cắt đất xin quy thuận nước Tần. Đây có thể nói là một trận chiến có ý nghĩa vô cùng to lớn, giúp nước Tần củng cố nền tảng cho sự thống nhất thiên hạ của mình sau này.

Đến năm 287 TCN, năm nước Tề, Triệu, Ngụy, Hàn và Sở cậy thế liên minh muốn chống lại nước Tần, nhưng lại một lần nữa, liên minh năm nước theo kế hợp tung của Công Tôn Diễn bị thất bại phải tan quân rút lui ở Thành Cao.

Năm 271 TCN, khi đó Tần Chiêu Tương Vương cũng đã trưởng thành, tuy nhiên vì quyền lực trong tay Tuyên Thái Hậu quá mạnh, lại được em trai mình trợ sức nên mọi việc lớn nhỏ trong triều đều lấn át hát Tần Chiêu Tương Vương. Tần Chiêu Tương Vương cũng bắt đầu muốn giành lại quyền lực về tay mình nên khi được Phạm Thư tham mưu. Tần Chiêu Tương Vương đã đoạt được quyền lực từ tay Tuyên Thái Hậu về tay mình, Tuyên Thái Hậu cũng chính thức thoái lui về hậu cung, đến năm 265 TCN thì bị bệnh nặng qua đời.

Phận là nữ nhưng Tuyên Thái Hậu buông rèm chấp chính trong suốt bốn mươi năm. (Ảnh: World future fund)

Trong suốt quá gần 40 năm điều hành đất nước, Tuyên Thái Hậu không những nhiều lần dẹp yên nội loạn, bình ổn đất nước mà còn đuổi tan giặc ngoài, mở mang bờ cõi. Có thể nói, Tần Chiêu Tương Vương có thể thuận lợi lên ngồi đều hoàn toàn dựa vào Tuyên Thái Hậu, không những vậy, nhờ vào sự cai trị của Tuyên Thái Hậu trong suốt gần 40 năm mà nước Tần đã bao lần vượt qua sóng gió, và ngày một lớn mạnh, giúp cho Tần Chiêu Tương Vương có được một nền tảng vững chắc cho sau này tiêu diệt nhà Chu sau 800 năm cai trị, đưa nước Tần trở thành nước đứng đầu trong “Thất hùng” thời kỳ đó.

Có thể thấy, tuy Tuyên Thái Hậu không tự mình xưng đế như Võ Tắc Thiên, nhưng nếu so với hoàng đế Võ Tắc Thiên xưng đế trị vì thiên hạ được 15 năm, thì Tuyên Thái Hậu lại nắm vững triều cương, điều hành đất nước tới tận gần 40 năm, và cũng là nữ Hoàng Đế đầu tiên của Trung Quốc.

Minh Vũ