Tên gọi của bạn có nguồn gốc, ý nghĩa ra sao? (P.2)
Mỗi người chúng ta sinh ra trên đời đều có một cái tên. Cái tên là dấu ấn của cá nhân, gia đình, dòng họ, quê hương, xã hội và cả những ước vọng của người đặt tên gửi gắm vào trong ấy. Hiểu được cái tên của chính mình, ...
Tên gọi của bạn có nguồn gốc, ý nghĩa ra sao? (P.1)
Mỗi người chúng ta sinh ra trên đời đều có một cái tên. Cái tên là dấu ấn của cá nhân, gia đình, dòng họ, quê hương, xã hội và cả những ước vọng của người đặt tên gửi gắm vào trong ấy. Hiểu được cái tên của chính mình, ...
Truyện Kiều: Ngẫm hay muôn sự tại Trời, Trời kia đã bắt làm người có thân
Đến với Kiều như một mối duyên nợ học hành, chẳng ngờ bao nhiêu năm sau đó những tiếng lục bát gây thương nhớ vẫn ngấm ngầm theo chân tôi trên suốt những chặng đường đời. Ở đây, tôi chỉ muốn kể lại đôi ba câu chuyện vụn vặt, gọi ...
Giải mã truyện cổ Andersen: ‘Mẹ hiền yêu quý của con ơi! Có thật mẹ là người hư hỏng không?’
Hans Christian Andersen là nhà văn nổi tiếng thế giới người Đan Mạch chuyên viết truyện cổ tích. Truyện của Andersen vừa mơ mộng tưởng tượng lại vừa hiện thực. Thế giới nhân vật trong truyện của ông vừa có những con người trong đời thực ở mọi tầng lớp, ...
Lầu Hoàng Hạc Lý Bạch tiễn cố nhân, sông Trường Giang Thi Tiên trông bạn cũ
Lý Bạch (701-762) là một trong ba nhà thơ kiệt xuất đời Đường, được người đời ca ngợi là “Thi Tiên”. Ông đã để lại hơn một nghìn thi phẩm tuyệt tác. Là một kiếm khách – thi sĩ, Lý Bạch luôn coi thường danh lợi, thích ngao du sơn ...
Bình Kim Dung (Kỳ 13): Đoàn Dự – anh đồ gàn si tình, tài tử và ngút trời nghĩa khí
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Bình Kim Dung (Kỳ 12): Kiều Phong hay Tiêu Phong? Nạn nhân của mối thù dân tộc kẻ Hán người Hồ (3)
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Bình Kim Dung (Kỳ 11): Kiều Phong hay Tiêu Phong? Nạn nhân của mối thù dân tộc kẻ Hán người Hồ (2)
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Bình Kim Dung (Kỳ 10): Kiều Phong hay Tiêu Phong? Nạn nhân của mối thù dân tộc kẻ Hán người Hồ (1)
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Đôi điều mạn đàm về nguồn gốc của ‘chính trị’
Chuyên mục Chữ và Nghĩa chủ trương trả lại ý nghĩa đích thực, nghĩa gốc của những từ ngữ mà chúng ta đang dùng trong đời sống hiện đại. Nếu chúng ta hiểu không đúng nghĩa của từ, chúng ta sẽ không thể hiểu được lời nói của ông cha, ...
Vì sao cổ nhân nói: ‘Đức quân tử như gió, đức tiểu nhân như cỏ’?
Câu nói “Đức người quân tử như gió, đức kẻ tiểu nhân như cỏ” có xuất xứ từ “Luận ngữ - Nhan Uyên”, có hoàn cảnh ngôn ngữ rất cụ thể. Quý Khang Tử hỏi Khổng Tử về sách lược trị sửa quốc gia, rằng: “Nếu giết kẻ vô đạo đức ...
‘Phụ huynh’ và ‘bác sĩ’ có ý nghĩa không như chúng ta vẫn tưởng
Chuyên mục Chữ và Nghĩa chủ trương trả lại ý nghĩa đích thực, nghĩa gốc của những từ ngữ mà chúng ta đang dùng trong đời sống hiện đại. Nếu chúng ta hiểu không đúng nghĩa của từ, chúng ta sẽ không thể hiểu được lời nói của ông cha, ...
Hiểu thế nào cho đúng về hàm nghĩa của 2 chữ ‘dị đoan’?
Trong cuộc sống, chúng ta thường nghe cụm từ “mê tín dị đoan”, chỉ lòng tin vào những điều quái lạ, thiếu cơ sở. Người ta cũng hay đánh đồng “mê tín” với “dị đoan”, coi chúng là từ đồng nghĩa. Trong bài viết này, xin mạn đàm về hai ...
Câu chuyện ‘sửa dép ruộng dưa’ hàm chứa đạo lý gì?
Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta nghe thấy bậc lão niên khuyên người trẻ tuổi rằng: “Chớ sửa dép ruộng dưa”. Vậy “Chớ sửa dép ruộng dưa” có ý nghĩa gì, nó chứa đựng đạo lý gì? “Chớ sửa dép ruộng dưa” có nguồn gốc chữ Hán là: “Qua điền ...
Bình Kim Dung (Kỳ 9): Ai mới thực sự là ‘võ Trạng nguyên’ công phu cao cường nhất? – Vòng chung kết nghẹt thở
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Bình Kim Dung (Kỳ 8): Ai mới thực sự là ‘võ Trạng nguyên’ công phu cao cường nhất? (3)
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
‘Nếm mật nằm gai’ rốt cuộc có nguồn gốc từ đâu?
Người ta hay dùng 4 chữ “nằm gai nếm mật" để chỉ quá trình chịu đựng mọi gian khổ để hoàn thành việc lớn. Hỏi ai đã từng nằm trên giường gai, ai đã từng nếm mật đắng, hay đây chỉ là phép ví von cho văn vẻ mà thôi? “Nằm ...
Bình Kim Dung (Kỳ 7): Ai mới thực sự là ‘võ Trạng nguyên’ công phu cao cường nhất? – Vòng loại đầy anh tài
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...
Truyện xưa tích cũ: Trúc Mai có phải là cây trúc và hoa mai?
Nếu “ngôn ngữ là linh hồn dân tộc", thì cũng có thể nói một phần linh hồn Việt đã được gói ghém trong các tác phẩm văn thơ xưa. Nhưng để hiểu về văn thơ cổ đại thì không thể không nhắc đến những điển tích, điển cố mang nhiều ...
Hai chữ ‘Lầu xanh’ ban đầu có thực sự xấu như người ta vẫn nghĩ?
Ý nghĩa thực sự ban đầu của từ 'lầu xanh' hoàn toàn không xấu như ngày nay người ta vẫn tưởng. Trải qua một thời kỳ lịch sử lâu dài, hậu nhân đã biến đổi và bóp méo nghĩa của từ này ra sao mà kể từ đó 'lầu xanh' ...
‘Phong kiến’ có đúng như những gì chúng ta vẫn nghĩ không?
"Phong kiến" là cụm từ có ấn tượng với những người trung tuổi trở lên, họ đã trải qua những năm tháng mà từ "phong kiến" có tính sát thương rất lớn, hễ cái gì bị quy là "phong kiến" thì liền bị bài xích. Vì vậy rất nhiều di ...
Hiểu thế nào cho đúng về ‘Kim chỉ nam’ và ‘Sợi chỉ đỏ’?
Chuyên mục Chữ và Nghĩa chủ trương trả lại ý nghĩa đích thực, nghĩa gốc của những từ ngữ mà chúng ta đang dùng trong đời sống hiện đại. Nếu chúng ta hiểu không đúng nghĩa của từ, chúng ta sẽ không thể hiểu được lời nói của ông cha, ...
‘Chim Việt ngựa Hồ’: Nỗi niềm ly hương khắc khoải tâm can miền nhân thế
Để diễn tả những tình cảnh, nỗi niềm ly hương mà tấm lòng còn luôn đau đáu nhớ về quê hương, cố quốc... trong thi ca và thành ngữ dân gian truyền thống vẫn thường hay sử dụng điển cố: "Chim Việt ngựa Hồ". Vậy câu chuyện này bắt nguồn ...
Bình Kim Dung (Kỳ 6): Ai mới thực sự là ‘võ Trạng nguyên’ công phu cao cường nhất? (1)
Nhắc đến nhà văn Kim Dung, người ta nghĩ ngay đến truyện kiếm hiệp. Nhưng kiếm hiệp chỉ là hình thức mà Kim Dung mượn để giãi bày triết lý nhân sinh của ông và qua đó độc giả được tiếp thụ tư tưởng lớn nhất của văn học Trung ...