Năm 2015, hình ảnh của nữ vũ công Melody Qin xuất hiện trên tấm áp phích quảng cáo cho Đoàn Nghệ Thuật Shen Yun, công ty nghệ thuật múa truyền thống lưu diễn trên toàn cầu có trụ sở tại New York. Hình ảnh của cô toát lên khí chất thanh nhã và nét quyến rũ duyên dáng của nghệ thuật múa cổ điển Trung Hoa mà cô đang ngày đêm luyện rèn…

Chỉ vài năm gần đây, tôi mới thực sự hiểu được vũ đạo là gì

(Ảnh: Đoàn nghệ thuật Shen Yun)

“Tôi rất phấn khích vì hình ảnh của mình được xuất hiện trên quảng cáo, nhưng tôi cũng cảm thấy hơi căng thẳng”, Qin nói. “Tôi hy vọng rằng tôi có thể đáp ứng được yêu cầu làm gương mặt đại diện, nhưng tôi cảm thấy mình vẫn chưa đủ tốt. Vì vậy việc được đăng ảnh lên tờ quảng cáo giống như một động lực, thôi thúc tôi làm tốt hơn”.

Kể từ khi rời khỏi gia đình vào năm 2008, Qin đã sống ở New York, và việc học tập vũ đạo cổ điển Trung Quốc đã tạo cảm hứng để cô có những thay đổi đáng kể về bản thân và trong quan điểm của cô về cuộc sống.

“Tôi đã thay đổi về mọi mặt”, cô nói.

“Điều quan trọng hơn là phải truyền tải được cảm giác của điệu múa. Chỉ tới vài năm gần đây tôi dường như mới hiểu được vũ đạo thực sự là gì. Trước đây tôi thường không cân nhắc kĩ lưỡng và sâu sắc về ý nghĩa của các động tác – bây giờ tôi biết rằng mình phải suy nghĩ thấu đáo về mục đích và phương pháp trình diễn trước khi bắt đầu thực sự thực hiện động tác múa. Sau đó, cơ thể tôi khi múa sẽ biểu hiện ra những gì có trong tâm trí”.

Mặc dù có vẻ là điều khó tin, nhưng Qin đã chỉ ra rằng, để những cảm xúc mà cô cảm thấy có thể diễn xuất ra thành biểu hiện của nhân vật, sự tiêu hao năng lượng cũng nhiều như, hoặc thậm chí là nhiều hơn, so với các động tác nhảy múa nhào lộn sôi động.

Melody Qin, vũ công chính của Đoàn Nghệ thuật Shen Yun. Ảnh: Larry Dai

“Tôi cảm thấy bản thân mình đã thực sự giải phóng được những ý niệm có ở bên trong. Tôi có thể thể hiện thế giới nội tâm của mình một cách trơn tru hơn và do đó có thể tương tác được tốt hơn với khán giả”, cô nói.

Sự thấu hiểu và dám thể hiện bản thân ở cô đã đạt tới độ sâu sắc nhất trong chuyến lưu diễn năm ngoái, khi cô được mời vào vai Bạch Cốt Tinh trong câu chuyện cổ Tây Du Ký, một trong tứ đại danh tác của Trung Hoa.

“Trước đó tôi toàn vào những vai thuần khiết như tiên nữ hay thiếu nữ thời cổ đại”, cô nói. “Đây là lần đầu tiên tôi phải đóng vai yêu tinh. Mới đầu tôi đã rất bối rối. Tôi đã không thể làm được các động tác và không thể biểu hiện được gì từ đôi mắt”.

Ảnh: Larry Dai

Khi đối diện với cái ác, người ta mới có thể thật sự hiểu điều gì là ngay chính

Nhưng một ngày, một giáo viên vũ đạo đã giúp Qin nhìn lại vai diễn này dưới một góc độ khác; người giáo viên đó nói với cô rằng chỉ bằng cách đóng tốt vai một nhân vật phản diện thì cô mới có thể đóng một vai chính diện được tốt hơn. Khi đối diện với cái ác, người ta mới có thể thật sự hiểu điều gì là ngay chính.

“Ồ! Đúng là như vậy!”, Qin nghĩ, sau đó cô bắt đầu nhớ lại seri phim truyền hình và phim hoạt họa Tôn Ngộ Không mà cô đã xem trong thời thơ ấu, suy ngẫm về bản chất và dáng vẻ của nhân vật Bạch Cốt Tinh. “Tôi đã thực sự mở rộng bản thân” cô nói, tiết lộ rằng nhân vật phản diện này đã thực sự dạy cô cách diễn xuất, chứ không chỉ đơn thuần là thực hiện các động tác thể chất.

Vì kinh nghiệm và kĩ năng của Qin đã trưởng thành trên sân khấu, theo đó trách nhiệm của cô cũng tăng lên. Với sự trưởng thành của chính cá nhân mình và sự hiểu biết sâu sắc hơn về các nhân vật có tính cách phức tạp, cô đã tự nhiên trở thành người hướng dẫn cho các vũ công mới, đảm nhận vai trò làm trợ lý hướng dẫn và cuối cùng là làm mẫu cho vai diễn.

“Đôi khi một động tác nhỏ, nhưng biểu lộ ra cho khán giả thấy được trạng thái tinh thần của nhân vật, thì còn có hiệu quả tốt hơn là hai phút mà chỉ nhảy múa đơn thuần”.
– Melody Qin

Giáo viên của Qin dạy cô rằng bằng cách đóng một vai phản diện, kết quả đáng ngạc nhiên là, cô ấy có thể hiểu và diễn tốt hơn các vai chính diện. Ảnh: Larry Dai

“Các vũ công trong công ty nghệ thuật của chúng tôi sống và tập luyện cùng nhau hàng ngày, vì vậy chúng tôi luôn phải chú ý đến người khác trong cả vũ điệu và cuộc sống hàng ngày”, Qin nói.

“Đôi khi tôi phải nói với những người mới đến rằng họ không nên cứ luôn làm bất cứ điều gì mình muốn. Thái độ này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng trình diễn của Shen Yun. Các bài múa của chúng tôi chủ yếu là múa theo nhóm, nên các động tác của chúng tôi cần phải đồng đều, đó không chỉ là kết quả của việc đào tạo và tập luyện suốt ngày, mà còn là vì tất cả các vũ công đều luôn chú ý đến nhau, đến mức có thể phát tín hiệu và tương tác với nhau một cách tự nhiên trên sân khấu. Kĩ năng này đã được rèn giũa để trở thành một thói quen hàng ngày của chúng tôi”.

Sự nhạy cảm của Qin đối với các vũ công đồng nghiệp cũng giúp cô hiểu rõ hơn các nhân vật mà cô khắc họa

(Ảnh: Đoàn nghệ thuật Shen Yun)
(Ảnh: Đoàn nghệ thuật Shen Yun)

“Tôi thường rất tập trung vào trạng thái của các thành viên trong nhóm, vì vậy tôi có thể phát hiện ra ngay khi có điều gì đó sai sót, chỉ từ những biểu hiện nhỏ của họ. Ví dụ, tôi có thể cảm giác được khi một vũ công khác gặp khó khăn hoặc đang ở trong tình trạng không tốt”.

Qin nói: “Vì có khả năng chú ý đến rất nhiều biểu hiện nhỏ, chi tiết, tôi càng cảm thấy hứng thú hơn khi vào vai. Đôi khi một động tác nhỏ, nhưng biểu lộ ra cho khán giả thấy được trạng thái tinh thần của nhân vật, thì còn có hiệu quả tốt hơn là hai phút mà chỉ nhảy múa đơn thuần”.

Hoàn thiện chính mình với vai trò người giảng dạy

Qin còn phát hiện rằng giảng dạy cho người khác cũng là một cách làm sâu sắc để tự trưởng thành và hỗ trợ cho tài nghệ của chính mình được bồi đắp.

“Trong quá trình giảng dạy, tôi cảm thấy mình học hỏi được còn nhiều hơn những gì tôi đã dạy cho mọi người”, Qin nói. “Tôi phải chuẩn bị trước các bài giảng và phải nghiền ngẫm lại các động tác mà tôi đã học từ trước đó rất lâu. Đôi khi tôi thấy các học viên thực hiện một động tác lạ nào đó, nhưng lại không thể nhận ra ngay là đã sai ở đâu, bởi vậy tôi đã phải suy ngẫm lại rất nhiều về động tác đó sau giờ học, nhờ thế mà cải thiện được kĩ thuật của chính mình’.

Vai trò của Qin như một thành viên gạo cội cũng là động lực thúc đẩy cô phải vượt trội trong kĩ năng diễn xuất của mình. Chỉ bằng cách tự thách thức bản thân để trở nên nhuần nhuyễn các kĩ thuật múa và nhào lộn cao cấp thì cô mới có thể truyền được cảm hứng cho các vũ công trẻ tuổi đàn em, và dĩ nhiên, là cho cả khán giả.

Khi xem Qin biểu diễn ở trình độ cao cấp, điều khán giả không thể ngờ được là chuyến du hành của cô với nghệ thuật múa cổ điển Trung Hoa chỉ mới bắt đầu từ khi cô rời khỏi Trung Quốc 9 năm về trước.

Diễn viên múa chính Melody Qin (giữa) trong tiết mục ‘Nghênh đón thánh thần’ trong chuyến lưu diễn Thế giới của Shen Yun năm 2016. © Đoàn Nghệ thuật Shen Yun.

Hồn cốt của vũ đạo cổ điển Trung Hoa: Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín

“Sau Cách mạng Văn hoá, nhiều truyền thống đã bị mất đi”, nữ vũ công chính nói. “Bây giờ mọi người ở Trung Quốc chỉ theo đuổi tiền bạc, danh vọng và lợi nhuận. Rất ít người còn muốn làm ra những thứ thuần khiết và đẹp đẽ theo kiểu cách cổ điển. Múa cổ điển Trung Hoa là môn nghệ thuật giúp hoàn toàn gợi mở thế giới nội tâm của người vũ công, vì thế nếu cảnh giới đạo đức của người vũ công không thể đạt tới tiêu chuẩn “nhân, lễ, nghĩa, trí và tín” đã được định ra trong văn hoá Trung Hoa truyền thống, thì người vũ công đó sẽ không thể nào thể hiện được hồn cốt của vũ đạo Trung Hoa cổ điển”.

Khi niềm vinh hạnh đó đã trở thành một niềm vui to lớn, cô thậm chí đôi khi còn cảm thấy trống vắng nếu không thể luyện tập vũ đạo vào những kỳ nghỉ.

“Tôi cảm thấy rất may mắn đã đến với Shen Yun, nơi tôi có thể hiểu được sự vĩ đại thật sự của nền văn minh 5000 năm của Trung Hoa. Tôi sẽ luôn luôn trau dồi nghệ thuật múa này trong các hoàn cảnh cho phép”, cô nói.

“Hàng năm, chúng tôi đều sẽ thử nghiệm những kĩ năng và tiết mục vũ đạo mới, sẽ luôn khám phá những điều mới mẻ, từng chút từng chút một mà khôi phục nền văn hóa truyền thống Trung Hoa đã bị mai một. Đó cũng là sứ mệnh của chúng tôi, và ý thức trách nhiệm này đã dẫn dắt tôi tiếp tục làm việc và cống hiến, để cho khán giả trên toàn thế giới trải nghiệm vẻ đẹp của múa cổ điển Trung Hoa và văn hoá truyền thống”.

Thời báo Đại Kỷ Nguyên xem nghệ thuật Shen Yun là sự kiện văn hoá quan trọng của thời đại bởi tính đột phá trong việc khôi phục những giá trị nghệ thuật truyền thống chân chính của lịch sử văn hóa Đông phương và Tây phương huy hoàng. Đại Kỷ Nguyên chọn đăng các câu chuyện đời và nghề thú vị của các thành viên của đoàn Nghệ thuật Shen Yun, để độc giả hiểu thêm về các phương diện như niềm tin, quá trình tu rèn nhân cách và nỗ lực nghề nghiệp đáng kinh ngạc của họ, trên con đường đi tới thành công rực rỡ của ngày hôm nay – một quá trình mài giũa đá quý thành ngọc báu thực thụ.

Theo Taste of Life
Hạo Nhiên biên dịch