Chợ hoa quả Long Biên những ngày cuối năm nhộn nhịp, tấp nập kẻ bán người mua. Ở đó có những người phụ nữ oằn mình gánh thuê, vác mướn cả tạ hàng, đôi chân bước xiêu vẹo trong đêm tối, lúc kiệt sức xảy ra va chạm họ bị đánh, bắt đền tiền vẫn cam chịu.

Chợ đầu mối hoa quả Long Biên (Ba Đình, Hà Nội) mở từ 21h đêm đến sáng sớm, thời gian này những người lao động bắt đầu hoạt động cật lực, chen nhau giành từng thùng hàng xếp lên xe kéo. Trong đó hầu hết những người làm nghề bốc vác, đẩy xe hàng đều là phụ nữ đến từ khắp các tỉnh thành như Hưng Yên, Nam Định, Hà Nam, Hải Dương, Vĩnh Phúc… có người ở tận miền Trung cũng bám trụ mưu sinh.

Những người phụ nữ làm nghề phu kéo tại chợ đêm Long Biên (Ảnh dẫn qua: vietbao)

Phương tiện lao động của những người phu kéo không có gì ngoài tấm lưng còng và chiếc xe kéo hai càng. Tuy nhiên, một người có thâm niên nghề phu kéo tại chợ Long Biên gần 9 năm cho biết, hiện mỗi chiếc xe được bán với giá 3-4 triệu đồng, có lúc xe lên giá đến 12-13 triệu đồng, không phải ai cũng có điều kiện để mua được chiếc xe này. Vì vậy, với lao động nghèo không mua được xe phải làm chung hoặc nai lưng ra kéo xe thuê cho chủ khác.

Thân phận đi làm thuê nên người kéo xe chỉ được trả từ 2-5 nghìn đồng cho mỗi thùng hàng. Nếu có xe họ sẽ được hưởng toàn bộ số công đó. Còn đi thuê xe thì số tiền nhận được chẳng đáng bao nhiêu. Dù tiền công có rẻ mạt nhưng những nữ phu xe vẫn vận tranh thủ hết thời gian, sức khỏe chất lên xe nhiều hàng nhất có thể để kiếm thêm tiền trang trải gửi về quê. Có người chất lên xe 3-4 tạ, thậm chí gần 1 tấn hàng rồi kéo hàng cả quãng đường dài, bóng người xiêu vẹo trong đêm tối.

Tuy vắt kiệt sức để làm nhưng những gì nhận được đâu chỉ mấy đồng tiền công, mà họ sợ nhất sơ ý chạm vào người hoặc hàng hóa của người chủ khác lại mất tiền oan. Chị Nguyễn Thị Hiên (sinh năm 1978, Hải Hậu, Nam Định) chia sẻ, nhiều lúc chị chất hàng nặng quá lúc lên dốc, xuống dốc bị kiệt sức không đi nhanh được, làm cản đường ôtô tải hoặc những phu kéo khác sẽ xảy ra xô xát là chuyện thường. “Nhiều người để hàng tràn ra đường hoặc chắn cả lối đi, tuy nhiên nếu mình kéo xe chạm vào hàng của họ thì lại là chuyện phức tạp. Có người dễ tính, họ bỏ qua nhưng gặp gã đàn ông thô lỗ, mình “ăn đòn” là chuyện như cơm bữa”, chị Hiên nói.

Theo chị Hiên, những người làm phu kéo ở chợ Long Biên hiếm ai chưa từng bị đánh. Nhưng với họ đau đớn thể xác không sợ bằng việc bị bắt đền tiền, nhiều khi món hàng đó chỉ đáng giá 1 nhưng chủ bắt đền 10 thì những phu kéo cũng phải chấp nhận.

Chị Nguyễn Thị Phương (sinh năm 1971, quê Kim Động, Hưng Yên) chia sẻ câu chuyện xảy ra cách đây vài năm mà chị không thể nào quên trong suốt 7 năm gắn bó với nghề phu xe. Lúc đó trời rét, ở chợ người bán hàng nhiều nhưng người mua rất ít. Chị ngồi cả đêm không ai gọi chở hàng, đến gần sáng có một người chủ thuê chị kéo 15 thùng quýt ra một địa chỉ ở Phúc Xá (Long Biên). Quãng đường gần 1km và họ chỉ trả 3 nghìn đồng/thùng nhưng chị vẫn nhận lời. Trong lúc kéo, chẳng may chị va chạm và làm đổ 1 thùng nho của người chủ khác để sát lề đường. Người này là chủ một ki ốt ở chợ trông khá trẻ, ăn mặc sành điệu. Thùng nho không bị hỏng nhưng người này vẫn chửi bới ầm ĩ, huyên náo cả một góc chợ và yêu cầu chị Phương đền tiền.

Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Một nữ phu kéo nghỉ ngơi trong căn phòng trọ sau một đêm bán sức lao động ở chợ (Ảnh: Ngọc Trang)

Chị Phương ấm ức: “Thùng nho nhỏ, giá trị chỉ khoảng 200 nghìn đồng vậy mà người này nhất quyết đòi tôi phải đền 500 nghìn. Trong túi tôi không có đủ số tiền đó. Tôi chở hàng cho người ta, 15 thùng được 45 nghìn đồng thì làm sao có tiền để đền”. Sau khi được nhiều người nói đỡ, người chủ hàng nho quyết định giảm số tiền phạt xuống còn 300 nghìn và chị phải đi vay mượn mới có đủ tiền để trả.

Một người đàn bà từng trải ở chợ Long Biên chia sẻ, nếu chẳng may xảy ra chuyện đôi co, xô xát cũng chỉ thiệt mình vì xin lỗi họ không đồng ý, bắt đền tiền cũng phải chịu. Phận phu xe ở chợ Long Biên là phải chấp nhận, cam chịu và không dám mơ đến chuyện đòi công bằng. Họ chỉ mong những người chủ hàng và người cùng cảnh ngộ sẽ có sự cảm thông và ứng xử với nhau tốt hơn.

Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Ở chợ Long Biên, không ai còn xa lạ với hình ảnh những người phụ nữ kéo hàng chục thùng hàng trên chiếc xe kéo chông chênh (Ảnh dẫn qua: Lao Động).
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Mỗi đêm có vài trăm phu xe chở hàng, chủ yếu là phụ nữ, họ làm công việc này ngày một nhiều hơn đàn ông (Ảnh dẫn qua: Yan)
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Hành trang của những nữ phu xe nghèo chỉ có tấm lưng và chiếc xe kéo hai càng. (Ảnh dẫn qua: Yan)
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Dù công việc vất vả nhưng những người phụ nữ này vẫn tươi cười xua tan đi nỗi mệt nhọc. (Ảnh dẫn qua: Yan)
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Vận chuyển hàng chục thùng nhưng chia trung bình cả công kéo và bốc hàng của họ chỉ được vài nghìn đồng. (Ảnh dẫn qua: Yan)
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Đa phần những người làm gánh thuê bốc vác này đều phải tha hương cầu thực, vất vả mưu sinh nơi xứ người. (Ảnh dẫn qua: Yan)
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Những thùng hàng nặng tưởng chừng chỉ dành cho đàn ông nhưng lại là công việc của những bóng hồng (Ảnh dẫn qua: Yan).
Nhọc nhằn phận nữ phu xe còng lưng gánh vác cuộc đời
Đêm nào họ cũng miệt mài kiếm từng đồng để gửi về quê mong cho con cái một cái Tết đủ đầy. (Ảnh dẫn qua: Lao Động)

Mỹ Duyên