Theo các chuyên gia, trong bối cảnh TP.HCM và các tỉnh thành phía Nam vật vã với cuộc chiến khốc liệt COVID-19, hầu hết người dân ở các tỉnh, thành đang sinh sống tại tâm dịch này mong mỏi được hồi hương. Và việc các địa phương đón bà con về quê sẽ phần nào giúp TP.HCM và các tỉnh vơi bớt gánh nặng.

Ngoài một số tỉnh đang tích cực thực hiện kế hoạch đưa bà con hồi hương bài bản, an toàn, hoặc trợ giúp tại chỗ, nhiều tỉnh có đông người đang làm ăn tại TP.HCM, Bình Dương… vẫn im hơi lặng tiếng, không có động thái chia lửa.

Cứ 10 người thì 9 người muốn về quê, vì sao?

PGS.TS Nguyễn Đức Lộc – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đời sống Xã hội cho VTC biết, theo kết quả khảo sát của Viện ở thời điểm dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát vào tháng 4/2021, có khá nhiều người chần chừ, muốn nán lại TP.HCM, Bình Dương vì họ tin rằng có thể cầm cự được đến khi hết dịch. Mặt khác, họ sợ về quê sẽ bị kỳ thị, mất công việc hiện tại, ảnh hưởng gia đình và địa phương.

Thế nhưng, tình thế hiện giờ đã khác. Cứ 10 người được hỏi thì có đến 9 người mong muốn được về quê.

Ông Lộc cho rằng đã đến lúc các tỉnh thành trong cả nước cần nghiêm túc nhìn nhận vấn đề này, và sớm có biện pháp đưa công dân hồi hương. Đó cũng là một trong những điều tiên quyết để giúp TP.HCM và các tỉnh thành phía Nam có thể chặn đứng dịch bệnh.

Đầu tiên, việc đưa công dân về quê sẽ giảm bớt áp lực cho lực lượng chống dịch đang ngày đêm ngăn cản lượng người đổ về. Thứ hai là giảm tải áp lực cho TP.HCM và các tỉnh vì phải chăm sóc quá nhiều đối tượng.

Thứ ba, sau hơn 2 tháng bị đại dịch COVID-19 “điểm huyệt”, hàng loạt công ty, xí nghiệp ở TP.HCM, Bình Dương… buộc đóng cửa. Điều này đồng nghĩa với hàng trăm nghìn công nhân mất việc. Thêm vào đó, nhiều tỉnh thành đồng loạt áp dụng Chỉ thị 16 cũng khiến một bộ phận không nhỏ người lao động tự do lao đao, không thể xoay xở, buộc phải ra đường kiếm ăn.

Thứ tư, người lao động không may nhiễm bệnh thì ở tại các tỉnh thành vẫn còn có khả năng sớm được cứu chữa so với TP.HCM, Bình Dương và các tỉnh thành đang trong tình trạng quá tải.

Trên thực tế, TP.HCM và nhiều tỉnh phía Nam cũng đã có hàng chục biện pháp để hỗ trợ trực tiếp cho người lao động, thế nhưng theo ông Lộc thì hiện tại các địa phương này cũng đang kiệt sức.

PGS.TS Nguyễn Đức Lộc chia sẻ: “Một tín hiệu đáng mừng là một số tỉnh thành đã giải quyết cho người dân hồi hương an toàn. Điều này cho thấy chính sách nhân đạo, chăm lo cho người dân của những địa phương này rất tốt. Dù vậy, vẫn phải thẳng thắn thừa nhận là con số này rất nhỏ, còn rất nhiều người muốn trở về nhưng không thể.

Vì không thể cầm cự thêm, những người còn lại buộc gọi nhau, tập trung về bằng xe máy. Điều này đang rất không ổn, có thể phá vỡ nỗ lực chống dịch của TP.HCM và các tỉnh thành khác. Bởi khi di chuyển tự phát, đi qua nhiều tỉnh thành thì nguy cơ lây lan dịch bệnh rất cao, khó truy vết”.

Ông Lộc cho rằng, một kịch bản không tốt đang được lặp lại. Trước đây, thời điểm Việt Nam đang kiểm soát dịch COVID-19 rất tốt, chính phủ đã không ngần ngại tổ chức các chuyến bay nhân đạo đón bà con ở nước ngoài về quê. Song, cũng có những người chưa tiếp cận được.

Bởi vậy, họ phát sinh tâm lý “xé rào” để về quê bằng mọi cách. Họ băng theo các đường mòn, lối tắt, thậm chí sẵn sàng vượt biên để trở về. Và bây giờ, điều tương tự đang diễn ra, nhưng phạm vi thu nhỏ lại.

Việc thiếu đói ở dưới ngưỡng sinh tồn sẽ khiến nhiều người không còn đủ lý trí tuân thủ giãn cách. Họ buộc phải đi kiếm cơm gạo, quay trở về, khiến chính sách truy vết chống dịch phải “chạy đuổi theo”, hoặc có thể “bần cùng sinh đạo tặc” như dân gian đúc kết.

Đặc biệt, lượng lao động phi chính thức, lao động di cư chiếm tỉ lệ rất lớn trong các đô thị sẽ cần có hình thức hỗ trợ riêng, vì đây là nhóm dễ tổn thương nhất, hầu như không có “lưới an sinh” bao phủ từ trước đại dịch.

Ông Lộc đề nghị: “Ngay lúc này, các tỉnh cần hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản cho các công dân của mình. Đó không chỉ là tình cảm mà còn là nghĩa vụ, trách nhiệm của chính quyền, của người dân tỉnh nhà đối với con em mình”.

Hiện tâm dịch COVID-19 đang ở TP.HCM, thêo Bộ y tế, chỉ trong ngày 19/8 TP này đã ghi nhận TP.HCM 4.425 ca, số ca mới nâng tổng số ca nhiễm tại TP.HCM lên 164.342 ca.

Trong ngày 19/8, TP.HCM cũng ghi nhận thêm 307 bệnh nhân COVID-19 tử vong. đến chiều 20/8, nguồn tin trên báo VnExpress cho hay, TP.HCM có hơn 2.300 F0 nặng, nguy kịch.

Nguồn tin trên cho hay, từ 0h ngày 23/8, TP.HCM tăng cường biện pháp chống COVID-19 với yêu cầu “ai ở đâu ở yên đó”, nhà cách ly với nhà, tổ dân phố với tổ dân phố…

Như vậy, để ứng phó diễn biến dịch bệnh phức tạp, từ khi đợt dịch thứ tư bùng phát vào cuối tháng 5 đến nay, TP.HCM đã triển khai nhiều biện pháp giãn cách xã hội với các cấp độ thắt chặt tăng dần.

Cụ thể, từ 31/5 đến 14/6 thành phố giãn cách theo Chỉ thị 15, từ 15/6 đến 8/7 giãn cách theo Chỉ thị 10 của UBND TP.HCM, từ 9/7 đến 15/9 theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng. Trong đó có 26 ngày TP.HCM áp dụng thêm các biện pháp tăng cường như cấm ra đường, ngưng các hoạt động không thiết yếu sau 18h…

Có thể bạn quan tâm: