Liên quan vụ bà Lê Thị Dung (cựu giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên của huyện Hưng Nguyên) gây thiệt hại ngân sách 45 triệu đồng, bị phạt 5 năm tù khiến dư luận đã có nhiều phản ứng với mức án TAND huyện Hưng Nguyên (tỉnh Nghệ An) đã tuyên. Bình luận về bản án này, tiến sĩ Vũ Văn Tính – giảng viên khoa pháp luật của Học viện Hành chính quốc gia cho rằng, hội đồng xét xử đã áp dụng sai pháp luật.

Trước đó, theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Hưng Nguyên, trong quá trình công tác, bà Lê Thị Dung (51 tuổi, nguyên giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Hưng Nguyên) đã chủ trì xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ. Quy chế này chưa được Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An thông qua theo quy định và áp dụng bản quy chế này dẫn đến chi sai nguyên tắc, hưởng lợi số tiền gần 45 triệu đồng.

Cụ thể, tuy đã được thanh toán những nội dung như vị trí bí thư chi bộ; hỗ trợ học cao học và tập huấn, kiểm tra nhưng bà Dung vẫn tiếp tục quy đổi các nội dung này ra tiết dạy để thanh toán tiền thừa giờ (thanh toán lần 2) trong các năm 2015 với số tiền hơn 30,9 triệu đồng; năm 2016 hơn 13,8 triệu đồng. Bà Dung bị khởi tố bị can, bắt tạm giam từ ngày 28/3/2022 đến nay.

Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, sau khi xem xét vai trò của từng bị cáo trong vụ án, tòa tuyên phạt bị cáo Lê Thị Dung 5 năm tù.

Sau phiên tòa sơ thẩm, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều nội dung cho rằng số tiền chiếm đoạt chưa đến 45 triệu đồng nhưng mức hình phạt quá cao và đặt câu hỏi về tính khách quan của hội đồng xét xử.

Giảng viên khoa pháp luật cho rằng, hội đồng xét xử đã áp dụng sai pháp luật

Dưới góc độ pháp lý, bình luận về bản án này, tiến sĩ Vũ Văn Tính – giảng viên khoa pháp luật của Học viện Hành chính quốc gia cho biết trên báo Tuổi Trẻ rằng, hội đồng xét xử đã áp dụng sai pháp luật. Theo ông Tính, dù không được tiếp xúc trực tiếp với hồ sơ vụ án, nhưng đọc qua bản cáo trạng (và đặt giả thiết các hành vi của cô giáo Dung bị truy tố là đúng, số tiền cô Dung chiếm đoạt là đúng) thì ông vẫn nhận thấy hội đồng xét xử phiên tòa sơ thẩm đã áp dụng sai pháp luật.

Ảnh chụp màn hình PLO.

Cáo trạng thể hiện: “Từ ngày 1/10/2012 đến năm 2017, Lê Thị Dung đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao nhiều lần thanh toán trái quy định của pháp luật để chiếm đoạt số tiền 48 triệu đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước cấp, gây thiệt hại cho Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Hưng Nguyên. Trong năm học 2011 – 2012, cô Dung chiếm đoạt 3,3 triệu đồng, năm học 2013 – 2014 chiếm đoạt 303.000 đồng, năm học 2014 – 2015 chiếm đoạt số tiền 30,9 triệu đồng. Và trong năm 2015 – 2016 chiếm đoạt số tiền 13,8 triệu đồng”.

Cáo trạng xác định bà Dung đã hai lần gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước cấp cho Trung tâm Giáo dục thường xuyên trên 10 triệu đồng, từ đó kết luận bà phạm vào tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, với tình tiết phạm tội hai lần trở lên quy định điểm b khoản 2 điều 356 Bộ luật Hình sự (BLHS). TAND huyện Hưng Nguyên cũng căn cứ vào tình tiết đó tuyên xử bà Dung 5 năm tù giam.

“Tòa án áp dụng khung hình phạt trái với quy định của pháp luật và tòa án xác định mức hình phạt không tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi. Từ đó dẫn đến việc hội đồng xét xử cấp sơ thẩm đã xác định khung hình phạt trái với quy định của pháp luật và nghị quyết 03 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao”, tiến sĩ Vũ Văn Tính khẳng định.

Ông Tính phân tích theo quy định tại điều 8 của nghị quyết 03 thì chỉ khi nào “tổng trị giá tài sản chiếm đoạt, của hối lộ hoặc tài sản thiệt hại của các lần vi phạm thuộc khung hình phạt tăng nặng” (khoản 2 của điều luật) thì tòa án mới được áp dụng tình tiết định khung tăng nặng (tức phạm tội hai lần trở lên). Còn nếu “tổng trị giá tài sản chiếm đoạt, của hối lộ hoặc tài sản thiệt hại của các lần vi phạm thuộc khung hình phạt tăng nặng khác” (từ khoản 3 trở lên) thì tòa án phải áp dụng “tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự” (“phạm tội hai lần trở lên” quy định tại điểm g khoản 1 điều 52 của BLHS).

Như vậy trong trường hợp bà Dung, để có thể áp dụng điểm b khoản 2 điều 356 của BLHS thì cần phải thỏa mãn hai điều kiện: bà Dung thực hiện hành vi phạm tội hai lần trở lên và tổng số tiền bà Dung gây thiệt hại phải từ 200 triệu đến dưới 1 tỉ đồng. Tuy nhiên, hồ sơ cho thấy chỉ điều kiện thứ nhất thỏa mãn, còn điều kiện thứ hai không thỏa mãn vì số tiền bà Dung gây thiệt hại chỉ hơn 45 triệu đồng.

Vì vậy không thể áp dụng điểm b khoản 2 điều 356 của BLHS để định tội cho bà Dung.

Nguồn tin trên cho hay, cùng quan điểm với ông Tính về việc áp dụng pháp luật trong vụ án này, một thẩm phán có kinh nghiệm xét xử các vụ án hình sự tại TP.HCM cũng cho rằng hội đồng xét xử của TAND huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) đã áp dụng không đúng quy định của nghị quyết số 03. Từ việc áp dụng không đúng pháp luật này nên hội đồng xét xử đã áp dụng hình phạt không đúng, dẫn đến một bản án thiếu nhân văn, không tương xứng với mức độ và hành vi phạm tội.

Vị thẩm phán trên cũng cho rằng, bản án cần phải được xem xét, đánh giá kỹ ở phiên tòa phúc thẩm.