Tuân theo Quyết định 13 của thủ tướng chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam. Hàng chục doanh nghiệp là nhà đầu tư điện mặt trời áp mái tại Bình Dương và các tỉnh phía Nam như Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu… tiếp tục gửi đơn kêu cứu tới Bộ Công thương vì Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đột ngột ngưng thanh toán từ tháng 3 để đòi ‘giấy xây dựng’. Trong khi EVN vẫn lấy điện của các doanh nghiệp bán cho người dân.

Cụ thể các doanh nghiệp cho biết trên tờ diendandoanhnghiep: “Chúng tôi là các doanh nghiệp có hoạt động đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) theo chủ trương chính sách được khuyến khích của Thủ tướng Chính phủ theo Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017 về các chính sách khuyến khích phát triển dự án điện mặt trời tại Việt Nam và Quyết định 13 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam.

“Thực hiện theo chủ trương chính sách của Thủ tướng Chính phủ và các hướng dẫn của Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các Tổng công ty Điện, chúng tôi đã đầu tư các hệ thống điện mặt trời mái nhà (hệ thống ĐMTMN) trước và trong năm 2020. Mặc dù đã có rất nhiều khó khăn khi dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng đến tiến độ thi công, tình trạng khan hiếm vật tư, nhân công…nhưng chúng tôi đã rất nỗ lực để thực hiện đúng theo quy trình, thời hạn theo chính sách của nhà nước. Hiện nay các hệ thống đều hoạt động ổn định, tạo ra sản lượng điện sạch cho đất nước”, các doanh nghiệp bày tỏ.

Tuy nhiên, mới đây, các đại diện chủ đầu tư đã nhận được thông báo của Công ty Điện lực Bình Dương về việc tạm dừng thanh toán cho các chủ đầu tư do hệ thống ĐMTMN chưa bổ sung các hồ sơ còn thiếu gồm: hồ sơ an toàn công trình xây dựng và hồ sơ an toàn phòng chống cháy nổ. Theo đó, EVN sẽ dừng thanh toán tiền điện đối với phần sản lượng phát sinh từ ngày 1/03/2022, đồng thời báo cáo UBND Tỉnh Bình Dương dừng mua điện đối với Hệ thống ĐMTMN thiếu hồ sơ pháp lý.

EVN đột ngột ngưng thanh toán, trong khi vẫn lấy điện bán cho người dân

Trên báo Tuổi Trẻ, các doanh nghiệp cho biết phải làm đơn kêu cứu vì đang đứng trước nguy cơ phá sản, bị ngân hàng phát mãi tài sản. Lý do là từ 3 tháng qua (từ ngày 1/3/2022), họ bị đối tác là các công ty điện lực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đột ngột ngưng trả tiền mua điện.

EVN còn “dọa” sẽ cắt hợp đồng, “dừng mua điện”, bất chấp việc các nhà đầu tư đã bỏ ra hàng ngàn tỷ đồng để đầu tư theo khuyến khích của Chính phủ nhằm phát triển các hệ thống điện năng lượng mặt trời.

Ông L.D.H. – giám đốc một doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời tại cụm công nghiệp Phú Chánh, thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương cho biết, mấy tháng nay, mỗi lần tới hạn trả nợ ngân hàng là doanh nghiệp của ông lại “nghẹt thở” vì không biết lấy đâu ra tiền để trả.

Doanh nghiệp của ông H. đã đầu tư hệ thống điện áp mái trên nhà xưởng rộng khoảng 7 hecta với tổng kinh phí gần 100 tỷ đồng, trong đó phần lớn là vay ngân hàng.

Hệ thống điện mặt trời đã được đầu tư hoàn thành vào cuối năm 2020 và bắt đầu bán cho Tổng công ty Điện lực miền Nam (ủy quyền cho điện lực các địa phương ký hợp đồng) từ đầu năm 2021.

Ông H. cho biết trước đây mỗi tháng được điện lực thanh toán trên 2 tỷ đồng thì doanh nghiệp của ông dành khoảng 1,8 tỷ đồng để trả ngân hàng. Phần còn lại dùng để trả lương cho nhân viên, chi phí vận hành…

“Trong những năm đầu thì hầu hết số tiền thu được từ việc bán điện cho EVN chỉ đủ trả ngân hàng, nhà đầu tư kỳ vọng có thể thu lời từ những năm tiếp theo. Thế nhưng đột ngột từ tháng 3/2022, chúng tôi không còn được bên điện lực thanh toán, dù điện họ vẫn đang lấy và bán lại cho người tiêu dùng. Với hàng tỷ đồng bị ‘ngâm’, doanh nghiệp chỉ gượng được 1-2 tháng đầu, còn tới nay thì chúng tôi đã kiệt sức” – ông H. cho biết.

Nếu như theo trả lời của Sở Xây dựng thì quyết định của Thủ tướng vi phạm pháp luật?

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, không chỉ doanh nghiệp của ông H. mà hầu hết tất cả các nhà đầu tư điện mặt trời áp mái tại các tỉnh phía Nam đều đang bị tạm ngừng thanh toán do điện lực các địa phương thực hiện theo chỉ đạo của EVN và Tổng công ty Điện lực miền Nam.

Các nhà đầu tư cho rằng hầu hết hệ thống điện mặt trời mái nhà đã được họ hoàn thành trước ngày 31/12/2020 và đã ký hợp đồng bán điện cho EVN từ đó tới nay. Thế nhưng tới đầu năm 2022, EVN mới đột ngột yêu cầu họ phải cung cấp hồ sơ mới được tiếp tục thanh toán tiền điện.

Trong suốt quá trình đầu tư hệ thống điện mặt trời để bán cho EVN, họ không nhận được bất cứ yêu cầu hay cảnh báo nào về việc phải có các hồ sơ nêu trên. Trên thực tế, bên điện lực cũng đã chấp thuận mua điện hơn một năm qua.

Tới nay, trước yêu cầu của EVN khi hệ thống điện đã hình thành, nhà đầu tư có liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền như Sở Xây dựng, Ban Quản lý các khu công nghiệp, Phòng quản lý đô thị cấp huyện thì cũng không thể xin được giấy phép do không có quy định cấp phép cho hệ thống điện đã hoàn thành. 

Trong báo cáo gửi UBND tỉnh, ông Lê Minh Quốc Việt – giám đốc Công ty Điện lực Bình Dương cho biết, các kiến nghị của nhà đầu tư về việc hệ thống điện mặt trời mái nhà thuộc đối tượng miễn giấy phép xây dựng là phù hợp. 

Tuy nhiên, Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương lại trả lời khác, cho rằng hệ thống điện mặt trời mái nhà phải được cấp phép trước khi lắp đặt, nếu đã thi công mà chưa có giấy phép thì sẽ bị xử phạt.

Nếu như theo trả lời của Sở Xây dựng thì tất cả hệ thống điện mặt trời áp mái đã đầu tư tại Bình Dương và nhiều tỉnh thành khác theo quyết định 13 năm 2020 của Thủ tướng “đều vi phạm pháp luật do không xin phép xây dựng”.

Theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời; Thông tư số 18/2020/TT-BCT ngày 17/7/2020 của Bộ Công Thương về quy định phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mặt trời thì không có quy định việc phải làm thủ tục đăng ký kinh doanh khi lắp và bán điện mặt trời, quá trình đăng ký, ký hợp đồng mua bán điện cũng không quy định cần có giấy đăng ký kinh doanh...

Có thể bạn quan tâm: