Việc lấy thận của trẻ sơ sinh gióng lên hồi chuông cảnh báo về ‘cỗ máy sản xuất’ nội tạng của chính quyền Trung Quốc.

Trong một tạp chí học thuật quốc tế gần đây, các bác sĩ Trung Quốc tại Bệnh viện Nhân Tế thuộc Đại học Giao thông Thượng Hải đã báo cáo về hai ca cấy ghép, trong đó sử dụng thận của trẻ sơ sinh để ghép cho bệnh nhân trưởng thành bị suy thận giai đoạn cuối. Hai trẻ sơ sinh nói trên đã bị cắt bỏ thận lần lượt là một ngày và ba ngày sau khi chào đời.

Căn cứ vào thực tế là phải mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng để thận của trẻ sơ sinh đủ điều kiện để cấy ghép, các bác sĩ có lẽ đã nhắm mục tiêu đến trẻ sơ sinh ngay cả trước khi các bé được sinh ra bằng cách sử dụng nước ối để phân loại mô. Các chuyên gia lo ngại rằng chính quyền Trung Quốc sẽ dùng trẻ sơ sinh trong nước như một cỗ máy sản xuất nội tạng.

Các bác sĩ tại Bệnh viện Nhân Tế, một bệnh viện trực thuộc Đại học Giao thông Thượng Hải do nhà nước tài trợ, đã công bố trên Tạp chí Cấy ghép Hoa Kỳ hồi tháng Một, báo cáo về hai ca ghép thận liên khối ‘thành công’ — cả hai quả thận — đều từ trẻ sinh non nặng dưới 1.2kg cho người nhận là người trưởng thành.

Tài liệu y tế cho biết cả cha và mẹ của hai em bé này đã đồng ý ngừng điều trị duy trì sự sống và hiến thận sau khi chết tim vào ngày thứ hai hoặc thứ ba sau khi trẻ chào đời. Như vậy, một trẻ, mười lăm phút; một trẻ khác, hai mươi lăm phút sau khi ngừng điều trị duy trì sự sống, ngừng nhịp tim cơ học, các bác sĩ tuyên bố đứa bé đã tử vong.

Sau đó, trong vòng ba hoặc năm ngày sau khi hai em bé đó chào đời, nội tạng nhỏ bé của các em đã được lấy ra, quá trình kiểm tra khả năng tương thích giữa người cho và người nhận đã hoàn tất và hai người nhận trưởng thành đã được ghép thận đối xứng.

Theo thông tin công khai từ bệnh viện New York Presbyterian, thời gian bảo quản tối đa cho một quả thận bị lấy ra sẽ là từ 24-48 giờ.

Về nội tạng của trẻ sơ sinh trước khi chào đời

Ở các nước phương Tây, những người nhận ghép thận sơ sinh thường là những em bé sơ sinh rất nhỏ, nhưng theo tài liệu từ Bệnh viện Nhân Tế Thượng Hải thì có một người nhận ghép thận sơ sinh đã 34 tuổi. Ông Zain Khalpey, phó giáo sư về Phẫu thuật, Hình ảnh Y tế, Khoa học Sinh lý và Kỹ thuật Y sinh tại Đại học Arizona, Hoa Kỳ, cho biết một người ghép thận sơ sinh khác cũng đã 25 tuổi.

“Điều đó chưa được kiểm chứng và phi đạo đức. Tất nhiên, nếu người nhận là một đứa trẻ khác thì không sao. Còn nếu đó là dành cho người lớn, thì tôi sẽ hoài nghi về điều đó. Vì vậy, thông lệ sử dụng trẻ sơ sinh này là khó chấp nhận vì các em không có tiếng nói,” ông Khalpey nói với “Da jiyuan” hôm 04/03.

Ông Khalpey đặt câu hỏi liệu các bác sĩ tại Bệnh viện Nhân Tế ở Thượng Hải có thể hoàn thành các xét nghiệm tương thích trong vòng 3-5 ngày sau khi em bé chào đời hay không. Ông cho biết có thể giả định rằng xét nghiệm được thực hiện bằng cách rút nước ối để phân tích khi em bé vẫn còn trong bụng mẹ. Có thể mất vài tuần để ghép chéo một người hiến tặng sau khi phân loại máu và mô và tìm một người nhận tương thích.

“Quý vị biết rằng thời gian cần thiết để hoàn thành các bước này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm sự sẵn có của nội tạng, độ phức tạp và mức độ khẩn cấp của xét nghiệm. Vậy nên tình huống này là quan trọng. Vì vậy, nói chung, quá trình ghép thận sơ sinh phù hợp có thể mất vài tuần đến vài tháng,” ông Khalpey nói.

Thông tin trên trang web của Bệnh viện Barnes-Jewish cho thấy rằng việc đánh giá người hiến tạng, kể cả việc tìm người hiến tạng, cần từ một đến sáu tháng để hoàn thành. Trung tâm Y tế Đại học California, Los Angeles (UCLA Health) cho biết sẽ phải mất sáu tháng hoặc lâu hơn để hoàn tất quy trình hiến tặng, tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm, cộng với các đánh giá bổ sung có thể xảy ra.

“Vậy nên sẽ thật kỳ quặc nếu chuyện này có thể xảy ra. Chuyện này hình như, dường như là ‘bịa đặt,’” ông Khalpey nói.

Theo thông cáo báo chí hôm 27/02 trên trang web của trường Đại học Giao Thông Thượng Hải, Bệnh viện Nhân Tế đã thực hiện “thành công” 22 ca ghép thận cho trẻ sơ sinh.

Tại sao nhắm mục tiêu vào nội tạng của trẻ sơ sinh?

Bất chấp những vấn đề về kỹ thuật và đạo đức này, Bệnh viện Nhân Tế ở Thượng Hải đang khoa trương rằng ngày càng có nhiều người hiến tặng là trẻ sơ sinh để cung cấp nội tạng cho các ca cấy ghép ở người trưởng thành.

Theo phân tích của ông Khalpey, điều này có thể là do “lợi thế” của nội tạng trẻ sơ sinh.

Nếu dùng thận của trẻ sơ sinh để ghép, cơ quan này có thể tồn tại rất lâu ở người nhận vì thận trẻ sơ sinh có ít kháng thể có thể tấn công các mô của người nhận (nghĩa là gây ra bệnh ghép chống chủ), “đó là lý do tại sao [Bệnh viện Nhân Tế muốn] làm điều đó khi các bé còn là trẻ sơ sinh,” ông Khalpey nói.

Ông Khalpey đã nghiên cứu về sự phù hợp và không phù hợp của ca cấy ghép tại Trường Y Harvard và là đồng tác giả của một bài báo liên quan với ông Jeffrey L. Platt, giáo sư phẫu thuật cấy ghép tại Đại học Michigan.

Ông Khalpey đã vô cùng chấn động khi Tạp chí Cấy ghép Hoa Kỳ chấp thuận bài báo của Bệnh viện Nhân Tế Thượng Hải. Ông tin rằng các biên tập viên của tạp chí nên hỏi các tác giả viết bài báo này bốn câu hỏi: Cha mẹ của đứa bé có biết và đồng ý không? Những bậc cha mẹ này có phải là những người phản đối có ý thức [hoặc là thành viên của] nhóm người dễ bị tổn thương không? Có dị tật bẩm sinh nào trong quả thận được ghép không?

Câu hỏi quan trọng nhất là: Các bác sĩ có biết về sự tồn tại của 22 bệnh nhân và hoàn thành việc ghép chéo ít nhất một tháng trước khi tiến hành cấy ghép không? Nếu họ đã thực hiện 22 ca ghép thận cho trẻ sơ sinh và bài báo của họ chỉ đề cập đến hai ca, vậy điều gì đã xảy ra với 20 ca còn lại? Tại sao bài báo chỉ nói về hai trường hợp này thôi?