Vào ngày 21/5, cảnh sát Hồng Kông đã bắt giữ lô tôm hùm Úc nhập lậu mà điểm đến nghi là Trung Quốc đại lục. Mới đây, một cuộc điều tra của tờ SCMP đã tiết lộ mức độ phổ biến ngày càng tăng của “kênh xám”, tuyến đường được sử dụng để buôn lậu tôm hùm Úc từ Hồng Kông sang Trung Quốc đại lục.

Một thương nhân hải sản Hồng Kông cho biết: “Hầu hết tôm hùm nhập lậu là tôm hùm đá từ miền Tây nước Úc. Người tiêu dùng đại lục đã quá quen với hương vị của nó nên nhu cầu thị trường Trung Quốc vẫn rất lớn, mặc dù nhập khẩu trực tiếp đã bị cấm”. 

Cách đây 8 tháng, nguồn cung đã bị cắt do Trung Quốc áp dụng cấm nhập khẩu một cách không chính thức đối với sản phẩm từ Úc trong bối cảnh tranh chấp thương mại và chính trị sôi sục với Australia. 

Tình hình hiện tại gợi nhớ đến những thách thức mà các nhà chức trách phải đối mặt cách đây khoảng một thập kỷ trước, khi họ đấu tranh với tình trạng tương tự để hạn chế hoạt động buôn bán bất hợp pháp tôm hùm Úc tràn lan sang Trung Quốc đại lục qua Hồng Kông. 

Khi Hiệp định Thương mại Tự do Trung Quốc – Australia được ký kết vào năm 2015, thuế quan đã bị xóa sổ, khiến hoạt động buôn lậu không có lãi. Thỏa thuận thương mại tự do đó cũng biến Trung Quốc trở thành thị trường chính của Úc đối với tôm hùm đá tươi sống. Năm 2019, hơn 90% tôm hùm đá của Úc được xuất khẩu sang Trung Quốc, thị trường trị giá khoảng 750 triệu đô la Úc (553,7 triệu đô la Mỹ) một năm, theo bộ nông nghiệp Úc.

Trước khi hoạt động buôn bán của họ trở thành một thương vong chính trị vào năm ngoái, tôm hùm đá miền Tây chiếm tỉ trọng lớn trong thị phần xuất khẩu tôm hùm từ Australia. 

Xung đột thương mại và địa chính trị đã leo thang vào tháng 4 năm 2020 sau khi Canberra thúc đẩy một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc coronavirus gây đại dịch COVID-19 mà không hỏi ý kiến Bắc Kinh trước. 

Trong những tháng tiếp theo, các nhà chức trách Trung Quốc đã cảnh báo các thương nhân rằng họ phải đối mặt với nguy cơ bị trì hoàn nhập khẩu lúa mạch Úc, gỗ, đồng, than… và tôm hùm tươi sống. 

Dù lệnh cấm chính thức là không có, nhưng nhiều mặt hàng đã phải đối mặt với nhiều mức độ hạn chế như là tăng cường hải quan hoặc trì hoãn hoặc bị tạm giữ hoàn toàn. Có vẻ sau một đêm, hoạt động buôn bán tôm hùm đá béo bở vào Trung Quốc đã biến mất. 

Tôm hùm Úc có giá vượt 100 USD/kg vào những mùa cao điểm ở Trung Quốc, như Tết Nguyên đán. Nhưng với lệnh cấm của Trung Quốc, Úc đã chứng kiến giá giảm xuống từ 30 USD đến 45 USD mỗi kg trong mùa cao điểm năm nay.

Dữ liệu cho thấy loài giáp xác này đang tìm đường quay trở lại bàn ăn của Trung Quốc thông qua các kênh bất hợp pháp đi qua Hồng Kông, khu vực hải quan riêng biệt không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm của đại lục đối với hàng hóa Úc. Xuất khẩu tôm hùm từ Úc sang Hồng Kong đã tăng lên rất nhiều.

Từ Khóa: