Theo Reuters, Đô đốc John Richardson, Tư lệnh Hải quân Mỹ, cho biết hôm 17/3 rằng Mỹ đã phát hiện một số hoạt động mới của Trung Quốc xung quanh bãi cạn Scarborough mà nước này chiếm của Philippines hồi năm 2012.

Đô đốc Richardson nói rằng quân đội Mỹ đã phát hiện các hoạt động của Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough, nằm ở phía bắc quần đảo Trường Sa, cách vịnh Subic của Philippines khoảng 200km về phía Tây. Ông nhận định rằng những động thái mới này có thể là tiền đề cho các hoạt động bồi đắp nhằm biến Scarborough thành đảo nhân tạo tại khu vực tranh chấp ở biển Đông.

Reuters dẫn lời Đô đốc nói rằng: “Tôi cho rằng chúng tôi đã phát hiện một số hoạt động bề mặt và các hoạt động đại loại như hoạt động khảo sát. Đó là một khu vực đáng quan ngại … rất có thể nó sẽ là khu vực bồi đắp tiếp theo.”

Theo ông Richardson, hiện chưa rõ liệu các hoạt động diễn ra quanh khu vực bãi cạn Scarborough, bị Trung Quốc chiếm của Philippines hồi năm 2012, có liên quan gì đến các phán quyết của Tòa án trọng tài quốc tế về đơn Philippines kiện Trung Quốc về các yêu sách chủ quyền tại biển Đông hay không.

Khi được hỏi liệu Trung Quốc có thể phản ứng lại các phán quyết của Tòa Trọng tài ở The Hague bằng cách tuyên bố thiết lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) như đã từng thực hiện tại biển Hoa Đông hồi năm 2013 hay không, ông Richardson nói: “Đây thực sự là điều đáng quan ngại.”

Đô đốc cho biết Mỹ có kế hoạch tiếp tục thực hiện các hoạt động tuần tra tự do hàng hải, trong vòng 12 hải lý quanh các đảo tranh chấp ở khu vực biển Đông, để nhấn mạnh quyết tâm bảo vệ quyền tự do lưu thông trong vùng.

Ông Richardson cho biết chính sự leo thang quân sự của Trung Quốc của biển Đông đã khiến các nước khác trong khu vực hợp tác cùng nhau, không chỉ quan hệ song phương, mà còn đa phương.

Ấn Độ và Nhật Bản đã bắt đầu tham gia các cuộc tập trận Malabar của Hải quân Mỹ kể từ năm 2014. Trong khi đó, Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ cũng đang hợp tác chặt chẽ hơn bao giờ hết.

Tư lệnh Hải quân Mỹ hoan nghênh các nước khác cùng tham gia các cuộc tuần tra chung của Hoa Kỳ ở biển Đông, nhưng chính các nước có liên quan phải tự đưa ra quyết định. Ông cho biết quân đội Mỹ đã nhìn thấy cơ hội tốt để xây dựng và tái xây dựng mối quan hệ với các nước như Việt Nam, Philippines và Ấn Độ, là các quốc gia đã nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo đảm các quyền tự do hàng hải. Tuy nhiên, ông nói rằng Washington cần tiến hành mọi thứ một cách thận trọng hơn là “đánh nhanh đánh mạnh”, vì Trung Quốc có tầm ảnh hưởng quan trọng và to lớn về kinh tế tại khu vực.

Ban Mai tổng hợp