Theo Reuters, hôm 26/2, Nhà Trắng kêu gọi lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình mở rộng cam kết không quân sự hoá ở quần đảo Trường Sa ra toàn bộ biển Đông.
Ông Dan Kritenbrink, cố vấn hàng đầu về châu Á của Tổng thống Barack Obama, cho rằng nếu ông Tập mở rộng lời cam kết phi quân sự hoá ra toàn bộ biển Đông thì đó sẽ là một điều tốt. Ông nói: “Chúng tôi sẽ hối thúc những người bạn Trung Quốc của chúng tôi và các nước khác trong khu vực kiềm chế những bước đi làm gia tăng căng thẳng.”
Ông Kritenbrink cũng nhắc lại là Trung Quốc cần tôn trọng phát quyết của toà quốc tế, dự kiến được đưa ra cuối năm nay, về tranh chấp với Philippines ở biển Đông. Ông cho biết: “Khi phán quyết đó được đưa ra, nó sẽ mang tính ràng buộc với cả hai bên. Đó sẽ là thời khắc quan trọng mà tất cả chúng ta trong khu vực cần tập trung quan tâm.”
Trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 9/2015, ông Tập Cận Bình đã từng cam kết không quân sự hóa tại quần đảo Trường Sa. Tuy nhiên sau đó, các quan chức Mỹ cho biết họ thấy ý đồ quân sự trong việc Trung Quốc xây đường băng, lập radar tại đây.
Tuần qua, căng thẳng tại biển Đông tiếp tục gia tăng khi Trung Quốc triển khai tên lửa đất đối không và phi cơ quân sự tới đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa.
Trước đó, theo trang news.usni.org, trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc hôm 25/2, Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương Mỹ, cho biết ông lo ngại rằng Trung Quốc có thể tuyên bố lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên toàn bộ biển Đông, tương tự như đã từng làm trên biển Hoa Đông hồi năm 2013. Theo đô đốc Harris, “đó sẽ là hành vi gây hấn và gây bất ổn nghiêm trọng.” Ông khẳng định Trung Quốc “đang quân sự hóa biển Đông”, do đó ông cho rằng Mỹ cần liên tục tổ chức các cuộc tuần tra bảo vệ tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông.
Ban Mai tổng hợp