Cơ quan Tình báo Quân đội Ukraina cho biết hôm Chủ nhật (27 tháng 3) rằng do Nga không thể tiếp quản toàn bộ đất nước sau cuộc xâm lược Ukraina, nên họ sẽ cố gắng chia đôi Ukraina và tạo ra một khu vực do Moscow kiểm soát?
Về vấn đề này, các học giả cho rằng, các nước phương Tây sẽ không ngồi yên trước việc Nga sử dụng vũ lực để đơn phương thay đổi lãnh thổ và chủ quyền của Ukraina, bởi việc duy trì trật tự quốc tế là rất quan trọng.
“Có lý do để tin rằng Putin đang xem xét mô hình Nam-bắc Hàn cho Ukraina “, Kyrylo Budanov, người đứng đầu Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraina (GUR), cho biết trong một tuyên bố hôm Chủ nhật, theo CNN đưa tin. Ông nói Nga sẽ vẽ ra ranh giới phân chia giữa khu vực chiếm đóng và không chiếm đóng. “Thực tế, đó là một nỗ lực nhằm tạo ra Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên ở Ukraina”.
Ông Budanov cũng lưu ý rằng Nga có ý định tạo ra một hành lang trên bộ từ biên giới Nga đến Crimea và họ dự kiến sẽ cố gắng liên kết các vùng đất bị chiếm đóng thành một thực thể: “Chúng tôi đã thấy việc thành lập ‘trên các vùng đất bị chiếm đóng song song’ những nỗ lực của Nga để buộc người dân từ bỏ tiền tệ Ukraina”. Tuy nhiên, ông tin rằng người dân Ukraina sẽ chống lại những nỗ lực chính trị như vậy của Nga .
Ngô Gia Long, một nhà bình luận chính trị và kinh tế cấp cao người Đài Loan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Sound of Hope rằng theo tầm nhìn chiến lược của ông Putin, có thể chia Ukraina thành Đông Ukraina và Tây Ukraina, với sông Nieper là ranh giới, và Đông Ukraina bao gồm hai tỉnh ở miền đông Ukraina. Phần phía đông của sông Niepro và phần phía nam của Biển Đen sẽ tạo thành một miền Đông Ukraina mới. Phía nam, bao gồm cả Biển Azov gần Biển Đen, cũng được sáp nhập vào phía đông, khi đó, miền Đông Ukraina sẽ trở thành chư hầu và vùng đệm của Nga, và sau đó miền Tây Ukraina sẽ trở thành một quốc gia không giáp biển.
Tuy nhiên, ông Ngô Gia Long cũng cho biết đây vẫn là một chủ đề được đưa ra trong quá trình đàm phán để hai bên thảo luận, thương lượng và trao đổi lợi ích. Ông đánh giá, về cơ bản thì không nên thành lập, cũng không thể nói tới chuyện này, bởi vì như vậy Nga đã dùng vũ lực để cắt và chia cắt lãnh thổ của một quốc gia có chủ quyền, nên căn bản không nên thành lập. Nếu được thiết lập, trật tự quốc tế sẽ rất mong manh và nguy hiểm.
Ông Ngô nhấn mạnh, các nước phương Tây ủng hộ Ukraina trong việc chống lại sự xâm lược và ngăn chặn việc Nga sử dụng vũ lực để đơn phương thay đổi lãnh thổ và chủ quyền của các quốc gia có chủ quyền khác, điều này rất quan trọng đối với việc duy trì trật tự quốc tế và tránh tạo tiền lệ nguy hiểm. Do đó, ông đánh giá rằng các nước phương Tây sẽ không cho phép ông Putin đạt được tầm nhìn chiến lược mà ông mong muốn ở phía Ukraina.
Ông Ngô tin rằng kế hoạch lúc này là kéo giảm các hoạt động quân sự của Nga ở Ukraina, để quân đội Nga bị mắc kẹt ở Ukraina và không thể di chuyển. Bằng cách này, Nga không có điều kiện thương lượng nào, và Ukraina có thể lấy lại vùng đất mà Nga đã xâm lược và chiếm đóng. Khi đó, những lý lẽ này đương nhiên sẽ không còn.
Liên quan đến vấn đề này, Trịnh Khâm Mô, Giám đốc Sở Ngoại vụ của Đại học Tam Cương Đài Loan nói với Sound of Hope rằng hiện tại, Nga tuyên bố đã hoàn thành các nhiệm vụ chính của giai đoạn đầu tiên của hoạt động quân sự, và giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung vào sức mạnh chiến đấu ở vùng Donbass. Đánh giá tình hình của sự chuyển hướng chiến lược này, quân đội Nga quả thực đã từ bỏ việc chiếm đóng toàn bộ lãnh thổ Ukraina và chuyển sang các vùng Donnetsk và Luhansk đã được công nhận trước đây, biến nơi đây thành vùng đệm.
Ông Trịnh cho biết, theo định nghĩa của ông Putin, khu vực Donbass mà quân đội Nga hiện đang tập trung hỏa lực, bao gồm Zaporozhye và Kherson ở miền nam Ukraina. Nếu quân đội Nga có thể sát nhập hai quốc gia tự xưng cùng một lúc, nó sẽ có thể kết nối hai quốc gia vùng Donbass với bán đảo Crimea, biến Biển Azov trở thành biển nội địa của Nga.
Một sự thay đổi chiến lược như vậy không chỉ có thể giải quyết tình trạng bối rối hiện nay của Nga khi có quá nhiều khó khăn trong việc cung cấp hậu cần, mà còn phù hợp với lý do đưa quân đến “giải phóng” vùng Donbass khỏi cuộc thảm sát của các lực lượng chính phủ Ukraina. Cách làm này cũng sẽ dễ ăn nói với nhân dân Nga.
Về việc liệu Nga có thể đạt được mục tiêu chiến lược này hay không, ông Trịnh cho rằng vẫn phụ thuộc vào tình hình trên chiến trường. Hiện tại, với sự trợ giúp của Mỹ và NATO, quân chính phủ Ukraina đã dần dần chiếm lại được Kherson và Mariupol vẫn đang trong thế giằng co quyết liệt, trong khi các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga đang dần có tác dụng. Liệu Nga có thể giành được lợi thế quyết định hay không vẫn còn phải chờ xem.
Trong một cuộc phỏng vấn với Sound of Hope, một nhà bình luận về các vấn đề thời sự, Luật sư Samp nói rằng Nga thực sự có nỗ lực chia cắt lãnh thổ Ukraina, tức là, một nỗ lực để kết nối Crimea và các lãnh thổ bị chiếm đóng trước đây, trong khi gấp rút hoàn thành những gì họ đã nói về “Chiến dịch quân sự đặc biệt” để “gặt hái” kết quả, và sau đó tuyên bố rằng họ có thể rút lui “trong danh dự”.
Ông Samp cho rằng hành vi này chỉ đơn giản là thể hiện sự xâm lược và chà đạp lên chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina, một quốc gia độc lập. Quân đội Nga lúc này đã kiệt quệ. Xe tăng Ukraina ngày càng có nhiều giáp, lại có thêm sự trợ giúp thì không có lý do gì để đồng ý yêu cầu của ông Putin.
Về cái gọi là mô hình Nam-Bắc Hàn, ông Samp tin rằng nó không thể so sánh với tình hình hiện tại ở Ukraina, bởi vì Triều Tiên và Hàn Quốc là hai quốc gia độc lập ngay từ đầu, thậm chí trước khi Chiến tranh Triều Tiên bắt đầu.
Ukraina ngay từ đầu là một quốc gia độc lập, ngoại trừ việc Crimea bị chiếm đóng cưỡng bức vào năm 2014, và có các lực lượng ly khai ở khu vực Donbass, nhưng điều đó không ảnh hưởng đến bản chất của một quốc gia độc lập. Lần này là một cuộc chiến tranh xâm lược và nó hoàn toàn khác với bối cảnh không gian và thời gian của hai miền Nam Bắc Triều Tiên và Chiến tranh Triều Tiên.
Theo bình luận của ông Samp về việc để đạt được hòa bình, Ukraina có nên đồng ý với yêu cầu của Nga để chia cắt Ukraina hay không? Câu trả lời là, tất nhiên, là không. Ông dẫn lời Churchill nói: “Nếu bạn chọn sự sỉ nhục, giữa chiến tranh và sự sỉ nhục, thì cuối cùng bạn phải đối mặt với chiến tranh”.