Một số hóa chất sử dụng trong kem chống nắng hiện nay được các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng chúng cực kỳ có hại cho san hô và quần thể sinh thái sống dựa vào san hô. Ngoài ra, chúng cũng có nguy cơ tác động không nhỏ tới sức khỏe người dùng.

Vừa qua, các nhà lập pháp tiểu bang Hawaii đã thông qua một dự luật đặc biệt cấm bán và sử dụng kem chống nắng có chứa oxybenzone và octinoxate. Dự luật sẽ không ảnh hưởng đến các loại kem chống nắng không chứa 2 hóa chất trên. Lý do là những rạn san hô – một phần quan trọng của hệ sinh thái đại dương và là một điểm thu hút hấp dẫn đối với khách du lịch đến với Hawaii – đang chết dần do các chất lọc tia cực tím dạng kem được sử dụng để bảo vệ da.

Hoa chất trong kem chống nắng có thể tạo ra những rạn san hô ‘chết trắng’. (Ảnh: FainaIdea.com)

Lệnh cấm sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1 năm 2021 nếu được Thống đốc Hawaii David Ige ký. Như vậy nếu dự luật được thông qua, Hawaii sẽ trở thành tiểu bang đầu tiên ở Mỹ cấm sử dụng kem chống nắng chứa oxybenzone và octinoxate khi đến bơi ở các địa điểm du lịch hút khách ở bang này.

Oxybenzone được tìm thấy trong hơn 3.500 sản phẩm chăm sóc da, kết hợp cùng octinoxate trong các sản phẩm kem chống nắng có hiệu quả trong việc bảo vệ da khỏi các tia cực tím gây hại như tia UVB và UVA. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng oxybenzone và octinoxate rất có hại cho môi trường khi là tác nhân đẩy nhanh quá trình tẩy trắng san hô và ngăn chặn chúng tái sinh. Những chất hóa học độc hại này làm chết tảo phát triển bên trong san hô, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quần thể sinh vật biển sống nhờ rạn san hô.

Theo một bài báo năm 2015 được công bố trên tạp chí Archives of Environmental Contamination and Toxicology, khoảng 14.000 tấn kem chống nắng xâm nhập vào các rạn san hô trên toàn cầu mỗi năm. Các nhà bảo vệ môi trường cũng cảnh báo về việc nồng độ cao các hóa chất độc hại đã được tìm thấy gần các rạn san hô tại các bãi biển nổi tiếng ở Hawaii, bao gồm bãi biển Waikiki trên đảo Oahu và khu bảo tồn thiên nhiên ở Maui.

Hawaii cung cấp sản phẩm chống nắng tự nhiên miễn phí nhằm kêu gọi bảo vệ môi trường sống của san hô. (Ảnh: baomoi.com)

Trong một nỗ lực để bảo vệ các rạn san hô của Hawaii, hãng hàng không Hawaii đã bắt đầu cung cấp cho hành khách các mẫu kem chống nắng tự nhiên miễn phí mà không có các thành phần bị cấm. Hãng cũng khuyến khích hành khách của mình tìm hiểu thêm về Hawaii bằng cách chiếu phim tài liệu dài 11 phút trên mỗi chuyến bay về những thách thức môi trường ảnh hưởng đến các rạn san hô.

Ngoài ra, độ an toàn của các hóa chất trên đối với cơ thể người cũng đang là vấn đề gây tranh cãi. Một số cuộc tranh luận tập trung vào oxybenzone như một chất phá hoại nội tiết trong cơ thể, cho rằng chất này gây dị ứng thông thường nhất được tìm thấy trong kem chống nắng. Trong khi đó, một nghiên cứu được thực hiện năm 2017 bởi Trung tâm Nghiên cứu các Hợp chất độc hại trong môi trường tại Đại học Masaryk, Cộng hòa Séc, chỉ ra rằng octinoxate có thể làm hỏng DNA của tế bào người. Khi tiếp xúc với tia mặt trời, sự sắp xếp không gian của các phân tử của nó thay đổi và quá trình đồng phân xảy ra. Đây là một yếu tố gây biến đổi gen ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo CNN/VietQ
Yến Dương