Người ta đã từng tin rằng động vật có vú được sinh ra đã có sẵn lượng tế bào thần kinh mà chúng sẽ có trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, trong vài thập kỷ qua, các nhà thần kinh học đã phát hiện ra rằng ít nhất hai vùng não (bao gồm trung tâm của khứu giác và đồi hải mã, nơi học tập và ghi nhớ) có sự phát triển các tế bào thần kinh mới.

Các nhà nghiên cứu từ Trường Y khoa Perelman thuộc Đại học Pennsylvania đã chỉ ra rằng, ở chuột, một loại tế bào gốc tạo ra tế bào thần kinh trưởng thành nằm trong vùng đồi thị. Những phát hiện này có thể giúp các nhà thần kinh học tìm ra cách duy trì các điều kiện trẻ trung để học tập và ghi nhớ, và sửa chữa và tái tạo các bộ phận của não sau chấn thương và lão hóa.

Con quay hồi chuyển đồi hải mã của chuột 7 ngày sau sinh, màu xanh dương là đánh dấu hạt nhân, màu xanh lá cây là con của các tế bào tiền thân biểu hiện HOPX (gen mã hóa protein) và màu đỏ là dấu hiệu của sự tăng sinh tế bào. (Ảnh: ScienceDaily)

“Lần đầu tiên, chúng tôi đã chứng minh rằng ở các động vật có vú, các tế bào thần kinh trong ngà răng của đồi hải mã phát triển từ một quần thể tế bào gốc duy nhất trong toàn bộ tuổi thọ… Các tế bào thần kinh chưa trưởng thành mới linh hoạt hơn trong việc tạo ra các kết nối ở vùng hải mã so với các tế bào thần kinh trưởng thành cũ. Đây là điều tối quan trọng cho việc học tập, trí nhớ và điều chỉnh tâm trạng lành mạnh”, Giáo sư, Tiến sĩ Thần kinh học Hongjun Song nói.

Các nhà nghiên cứu dán nhãn tế bào thần kinh gốc trong phôi khi não chuột vẫn đang phát triển và theo dõi các tế bào này từ khi sinh ra đến khi trưởng thành. Cách tiếp cận đã tiết lộ rằng các tế bào gốc thần kinh liên tục tạo ra các tế bào thần kinh trong suốt cuộc đời của động vật.

“Quá trình này là duy nhất trong não bộ”, Giáo sư, Tiến sĩ Thần kinh học Guo-li Ming cho biết. “Ở vùng hải mã, những tế bào này không bao giờ ngừng sao chép và góp phần vào sự linh hoạt của não ở động vật có vú”.

Khả năng này được gọi là tính dẻo, là khả năng của não để hình thành các kết nối mới trong suốt cuộc đời để bù đắp cho chấn thương, bệnh tật và điều chỉnh để đáp ứng với đầu vào mới từ môi trường.

Các bước tiếp theo của các nhà nghiên cứu dự kiến tiến hành là tìm kiếm các tế bào gốc thần kinh tương tự ở các động vật có vú khác, quan trọng nhất là ở người. Bắt đầu tìm kiếm trong mô não người sau khi chết và điều tra cách thức quần thể tế bào gốc thần kinh này được điều hòa.

Duy Anh
Theo ScienceDaily