Nghe lại bản gốc tuyệt đẹp là loạt bài qua đó chuyên mục Nghệ Thuật của Đại Kỷ Nguyên trân trọng dành tặng quý độc giả những ca khúc gốc bất hủ của các phiên bản tiếng Việt mà khán giả Việt Nam vốn say mê, nhưng có thể chưa biết đến sự hiện diện của những bản gốc lộng lẫy và câu chuyện lịch sử đầy xúc động xung quanh của chúng…. Chúc quý độc giả những giây phút thưởng thức đầy thú vị và thăng hoa…

Phiên bản “Historia de un amor” do Mario Frangoulis thể hiện

“Chuyện tình yêu” vốn là một ca khúc chói sáng toàn thế giới vào thập niên 60, được hát bởi một ca sĩ gốc Ý nhưng được coi là biểu tượng âm nhạc của nước Pháp. Cô là hoa hậu xứ Ai Cập, được người Ai Cập gọi là “đồng bào”, được người Ý yêu thương gọi là công dân, và thông thạo 11 thứ tiếng (Ý, Pháp, Ai Cập, Lebanon, Do Thái, Anh, Tây Ban Nha, Đức, Hà Lan, Hy Lạp và Nhật Bản), nhưng có một kết cục cuộc đời đầy bi thương… Cô là ai vậy?  

Có lẽ người Việt dễ xúc động với những chuyện tình yêu đau buồn ly tán hơn chăng? 

Nàng được vinh danh biểu tượng của âm nhạc thế kỷ 20, và ca khúc này đã gắn với tên tuổi của nàng (Ảnh: tư liệu)

Khi nam ca sĩ Bằng Kiều, qua chất giọng tenor (nam cao) nhẹ nhàng, cao vút và trong vắt của anh thể hiện Chuyện Tình Yêu, người nghe ngỡ ngàng trước vẻ đẹp sâu lắng, mềm mại và lắng đọng của ca khúc:

Với tựa đề Chuyện Tình Yêu, lời ca khúc mà nhạc sĩ Anh Bằng (1926-2015) viết cho tác phẩm được giới chuyên môn đánh giá là xuất sắc, nhưng lại mô tả một câu chuyện tình tan vỡ chứ không phải là một chuyện tình đẹp không có cảnh chia ly như bản gốc của tác phẩm, cũng với tên Chuyện một mối tình (Historia de un amor). Có lẽ người Việt thường hay xúc động trước những câu chuyện tình yêu buồn ly tán hơn chăng?

Nam ca sĩ Bằng Kiều thể hiện Chuyện tình yêu 

Chuyện tình yêu đôi ta ngày ấy tuyệt như mơ
Chuyện tình yêu đôi ta ngày ấy đẹp như thơ
Mình làm quen nhau trên đường vắng khuya
Dìu nhau qua bao nhiêu hè phố mưa
Ngồi ôm nhau công viên lạnh giá

Chuyện tình yêu đôi ta tháng năm đầy mộng mơ
Chuyện tình yêu đôi ta ngất ngây thật kiêu sa
Và trần gian thênh thang chỉ có ta
Mình cho nhau yêu thương rồi xót xa
Rồi chia ly rồi đến phôi pha

Đến bây giờ em(anh) đã là cánh trắng chim bay sâu chân trời
Đến bây giờ anh đã là bóng dáng cô liêu trong ngậm ngùi
Đến bây giờ anh vẫn buồn nhớ
Đến bây giờ em xóa tình cũ
Đến bây giờ anh hóa tượng đá
Đứng thiên thu trong mong đợi chờ

Chuyện tình yêu đôi ta ngày ấy (đã qua) giờ còn đâu
Chuyện tình yêu đôi ta ngày ấy thành thương đau
Một mình anh lang thang đường phố khuya
Tìm em trong công viên đầy gió mưa
Kỷ niệm ơi đừng chết trong ta.

Ca khúc gốc tuyệt đẹp: Historia de un amor tới tay Dalida- biểu tượng âm nhạc nước Pháp

Ca khúc gắn liền với tên tuổi của cô: Histoire d’un amour (Ảnh: tư liệu)

Ca khúc nổi tiếng thế giới này vốn là ca khúc tiếng Tây ban nha với tên Historia de un amor (Chuyện một mối tình), tác giả là một nhạc sĩ người Panama, Trung Mỹ, có tên Carlos Eleta Almaran sáng tác vào năm 1955. Bài này được giới mộ điệu ưa thích ngay và mau chóng đi vòng quanh thế giới, với lời được viết lại trong nhiều thứ tiếng khác nhau.

Nhưng ca khúc trở nên sáng chói toàn thế giới khi nữ ca sĩ gốc Ý Dalida, huyền thoại âm nhạc nước Pháp trình bày, bằng phần lời tiếng Pháp do F. Blanche soạn năm 1957.

Dalida biểu tượng nước Pháp với flagship “Histoire d’un amour”

Dalida: được vinh danh là “một trong bốn nghệ sĩ làm nên thế kỷ 20”, quốc gia nào cũng yêu quý Nàng

Dalida là biểu tượng chói sáng của âm nhạc Pháp thế kỷ 20 (Ảnh: tư liệu)

Dalida là nữ ca sĩ được người Pháp sinh năm 1933 tại Cairo Ai Cập và mất năm 1987 tại Paris (Pháp). Cô được xem là biểu tượng âm nhạc bởi sự nghiệp chói sáng của cô diễn ra chủ yếu tại Pháp. Nhưng cô vốn là người gốc Ý, với tên khai sinh là Yolanda Christina Gigliotti. Người Ý tự hào về cô, gọi là công dân, người Ai Cập cũng gọi cô là đồng bào vì cô sinh ra tại Cairo và đã trở thành hoa hậu Ai Cập năm 1954 khi 21 tuổi. Những thế hệ từ 4X tới 7X người Việt Nam say mê với giai điệu “Histoire d’un amour”, “Besame Mucho” và “Bambino” của cô.

Cô là ca sĩ, diễn viên tài năng có thể hát và diễn xuất bằng 11 thứ tiếng (Ý, Pháp, phương ngôn Ai Cập, Lebanon, Do Thái, Anh, Tây Ban Nha, Đức, Hà Lan, Hy Lạp và Nhật Bản).

Trong suốt sự nghiệp, Dalida đã biểu diễn khoảng 2.000 ca khúc với hơn 170 triệu đĩa bán ra, nhận 70 đĩa vàng, 1 đĩa bạch kim (1964) và 1 đĩa kim cương (1981).

Theo khảo sát 2001 của Viện nghiên cứu dư luận Pháp (IFOP), Dalida là một trong bốn nghệ sĩ Pháp “làm nên thế kỷ 20”. Ba người còn lại là nam diễn viên Jean Gabin (1904-1976), nam ca sĩ Johnny Hallyday và nữ ca sĩ Édith Piaf (1915-1963).

Dalida – người phụ nữ tài hoa ra đi với dòng chữ để lại: hãy tha thứ cho tôi

Dalida – người phụ nữ tài hoa đã sớm quyết định rời khỏi cõi đời (Ảnh: tư liệu)

Với một trái tim tài hoa và đa cảm, đêm ngày mùng 2, rạng sáng ngày 3 tháng 5 năm 1987, Dalida đột ngột quyết định từ bỏ cuộc sống của mình để ra đi bằng thuốc ngủ tại nhà riêng trên phố Orchampt khu Montmartre, ở tuổi 54, khiến cả thế giới khi ấy bàng hoàng.

Ngoài hai bức thư viết cho em ruột Orlando và bạn trai François Naudy, Dalida để lại một lời trăng trối với người hâm mộ: “Cuộc sống đối với tôi là không thể chịu nổi! Hãy tha thứ cho tôi!”. (Ma vie m’est insupportable, pardonnez-moi).

Dalida được an táng tại Nghĩa trang Montmartre, ngôi mộ của bà là một trong những địa điểm được viếng thăm nhiều nhất của nghĩa trang này.

Tượng đài Dalida tại nghĩa trang Monmartre (Ảnh: Tư liệu)

Trái với kết cục cuộc đời đầy bi thương của người nghệ sĩ đầy tài năng, mối tình Dalida hát trong bài Histoire d’un amour lại là một mối tình rất đẹp và giản dị. 

Phiên bản Chuyện Một Cuộc Tình nội dung bản gốc tiếng Tây Ban Nha là một cuộc tình đẹp, không có cảnh chia ly như phiên bản tiếng Việt của nhạc sĩ Anh Bằng. Đây cũng là tinh thần của phiên bản tiếng Pháp. Lời bài hát có những câu triết lý cuộc sống tình yêu sâu sắc mà đầy ý nhị, lại rất đỗi giản dị như hơi thở cuộc sống: “Nhưng dù chuyện tình đó ngây thơ hay sâu sắc. Thì đó vẫn là bài hát duy nhất trên trái đất mà sẽ cất lên mãi mãi không bao giờ ngưng nghỉ”.

Câu chuyện của tôi là câu chuyện một tình yêu
Xuất phát từ cả hai con tim.
Là một cuốn tiểu thuyết như bao cuốn tiểu thuyết khác thôi
Và cũng có thể sẽ giống mối tình của bạn, hoặc của những người khác.
Đó là ngọn lửa cứ luôn cháy mãi mà không cần đốt lửa
Đó là giấc mơ mà người ta mơ trong lúc không hề ngủ
Như một cây to che chở vững chãi lớn lên, đầy sức mạnh và sự dịu dàng.
Đó là một câu chuyện tình yêu vĩnh cửu nhưng lại rất đỗi bình thường
Nó mang đến mỗi ngày cả điều xấu lẫn điều tốt
Với giờ khắc mà người ta ôm hôn nhau, nhưng cũng có cả giờ khắc nói lời ly biệt
Với những buối tối đầy lo lắng nhưng cũng có những buổi sáng hạnh phúc tuyệt vời.
Chuyện tình yêu của tôi cũng là một câu chuyện như người ta vẫn biết thôi
Những người yêu nhau đều trải qua như vậy cả.
Nhưng dù chuyện tình đó ngây thơ hay sâu sắc.
Thì đó vẫn là bài hát duy nhất trên trái đất mà sẽ cất lên mãi mãi không bao giờ ngưng nghỉ.


Lời tiếng Pháp Histoire d’un amour bởi F. Blanche. Nhạc: Carlos Eleta Almaran 

Thay cho lời kết: Dalida được đặt tên cho một quảng trường tại Pháp, và cùng Histoire d’un amour hình ảnh của nàng sẽ sống mãi cùng thời gian

Một quảng trường của Paris nằm không xa phố Orchampt nơi Dalida ra đi cũng được đặt theo tên ca sĩ huyền thoại. Nhân dịp kỉ niệm 20 năm ngày mất của Dalida, toà thị chính Paris đã tổ chức riêng chương trình triển lãm hình ảnh và bài hát về Dalida ngay trên các bức tường của thành phố để mãi mãi nhớ đến Nàng.

Hà Phương Linh