Nhưng đứa trẻ tại Yucatan ở Mexico đang đạt được những kết quả tốt hơn rất nhiều trong môn toán nhờ học tập sử dụng hệ chữ số của người Maya cổ đại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thành tích này vượt xa rất nhiều so với kết quả đạt được theo hệ thống giáo dục chính thức của quốc gia này.

Theo một nghiên cứu của trường Đại học Quốc gia Mexico (ĐHQG Mexico), toán học của người Maya cũng đơn giản và thú vị hơn rất nhiều đối với bọn trẻ.

Thành tích tốt hơn so với chương trình giáo dục toán học chính thức

Như trang tin Ansa đã báo cáo, “Bài kiểm tra đánh giá mới nhất được thực hiện ở tất cả các trường tiểu học trên toàn Mexico, từ cấp mầm non cho đến cấp trung học, đã cho thấy một khả năng tiếp thu kiến thức toán học rất thấp”. Bài kiểm tra này, gọi là “Planea”, đã xác nhận rằng 6 trong số 10 em học sinh hoàn thành bậc giáo dục tiểu học và trung học cơ sở ở Mexico không biết cách thức giải các bài toán cơ bản.

Tuy nhiên, theo những tuyên bố của nhà vật lý Fernando Magaña từ ĐHQG Mexico vốn đã được đăng tải trên tờ La Capital của Argentina, “Trong môn toán của người Maya, những đứa trẻ trường mẫu giáo sẽ học cách cộng và đếm tới 1.000, nhiều hơn thành quả đạt được với các chương trình của Bộ Giáo dục Mexico hiện nay”.

ban thao Codex Dresdensis
Hình mô phỏng một chi tiết trong bản thảo Codex Dresdensis (thế kỷ 13) với một vài biểu tượng con số của người Maya. (Ảnh: Wikipedia)

Có lẽ hệ thống này tiện lợi ở chỗ người Maya đã phát minh ra một hệ chữ số như một công cụ tính toán thời gian, và không có liên hệ gì với các phép tính trong toán học. Do đó, các con số của người Maya có liên hệ nhiều hơn với ngày, tháng và năm, cũng như cách thức họ đã tổ chức sắp xếp lịch pháp của mình. Sự khác biệt này thể hiện trong hệ chữ số của người Maya khi chỉ có 3 ký tự được dùng để biểu thị các con số, tuy rằng hình thức của chúng có thể thay đổi dựa trên ứng dụng của nó: một số được sử dụng cho các công trình, số khác cho các cuốn sách chép tay, và số khác là những hình tượng trưng cho con người.

Yucatan được biết đến là cái nôi của văn minh Maya, vốn đã phát triển rất phồn thịnh từ khu vực hiện nay là Honduras và El Salvador cho đến một khu vực rộng lớn ở miền nam Mexico, và nó đã đạt được những hiểu biết chuyên sâu trong lĩnh vực thiên văn học và toán học. Đây cũng là nơi hệ thống số của người Maya cổ đại được vận dụng để dạy môn toán ngày nay. Hệ thống này hiện đang được đặc biệt áp dụng với những đứa trẻ bản địa trong khu vực.

Từ khi loại hình giáo dục “mới” này bắt đầu vào năm 2010, nó đã liên tục đưa ra những sự ngạc nhiên bất ngờ. Bắt đầu từ năm 2011, những đứa trẻ người Maya sinh sống ở bang Yucatan, mà trước đó thường đạt những thứ hạng thấp nhất trong bảng xếp hạng đánh giá khả năng học toán, đang dần đạt được những điểm số khả quan hơn và hiện đang đứng vị trí tốp đầu trong bài kiểm tra.

Môn toán của người Maya: vui và dễ

Các con số của người Maya, như được miêu tả trong hình bên trên, chỉ sử dụng ba loại ký tự: dấu chấm, đường thẳng, và số 0 (hình vỏ sò). Theo chuyên gia Fernando Magaña, đây là một hệ thống có thể được giảng dạy:

Theo một cách vui và đơn giản, đối với trẻ con và bất cứ ai khác, và nó sẽ giúp phát triển một logic phân tích. Tôi trình bày hệ thống toán học và sau đó minh họa cách làm các phép tính cần thiết dù không cần bất kỳ bảng tính nào, để trừ, cộng, chia, và thậm chí lấy căn bậc hai.

ky tu maya
Ký tự của người Maya cho số 0 cũng biểu thị một cái vỏ. Đây là việc sử dụng số 0 được ghi nhận đầu tiên ở Châu Mỹ. (Ảnh: Wikimedia)

Ông Magaña tiếp tục giải thích toán học của người Maya: Toán học của người Maya là chắc chắn và thực dụng hơn, khác với môn toán truyền thống trong đó bạn sẽ phải nhớ rất nhiều bước. Cấu trúc của nó sẽ kích thích khả năng suy luận, nên khi nó liên quan đến một đứa trẻ, cậu bé/cô bé sẽ phát triển một khả năng suy luận, học cách thực hiện các phép tính trong khi suy nghĩ, và cùng lúc tận hưởng rất nhiều niềm vui.

Ngoài ra, nhà nghiên cứu cũng tin rằng phần lớn các giáo viên cấp tiểu học và trung học cơ sở “không được rèn luyện tốt trong lĩnh vực toán học, và khi họ không hiểu, họ lưỡng lự trong việc phát triển lĩnh vực này, đồng thời họ không thể giải thích các bước thực hiện”. Cuối cùng, họ tin rằng sự thiết hụt một nền giáo dục toán học đã dẫn đến tình trạng bất bình đẳng xã hội lớn hơn.

toan hoc maya 1
Ví dụ về một phép cộng với các ký tự Maya. (Ảnh: Wikimedia)

Bằng cách chứng kiến các thành tích to lớn đạt được cho đến nay, hiện có khoảng 160 ngôi trường dạy môn toán sử dụng hệ thống số của người Maya.

Bạn có thể thử chơi một trò chơi để thực hành toán học Maya tại đây (thêm các video về toán học của người Maya trong phần help của trò chơi)

Tác giả: Mariló T.A, Ancient Origins.
Đăng tải với sự cho phép. Đọc bản gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch

Xem thêm: